Trafik Kazaları Nedeni ile Tazminat Davaları
Trafik kazaları nedeni ile tazminat davaları haksız fiile bağlı olarak açılır. Trafik kazaları hukuki niteliği açısından haksız bir fiili ifade eder. En az bir motorlu aracın karışmış olduğu kazalarda ölüm veya yaralanma oluştuğunda ya da üçüncü kişilerin mallarına zarar verildiğinde zarara uğrayan taraf trafik kazasında sorumlu kişilere karşı tazminat davası açabilir.
Malvarlığı değerlerine ve bedensel zararlara karşı zararın telafisi için açılabilen trafik kazası tazminat davaları maddi ve manevi tazminat davası şeklinde görülebilir. Trafik kazası yaşandığında ölümlü ya da yaralanmalı olmasına bağlı olarak tazminat davaları da gündeme gelebilir. Malvarlığı değerleri için de bu tür davalar açılabilmektedir. Bunun yanında kaza oluştuğunda tazminat alabilmek için bazı belgelerle başvuru yapılması gerekli olur.
Trafik Kazaları Sebebi ile Tazminat İçin Gereken Belgeler
Trafik kazalarına bağlı olarak ortaya çıkan zararların tazmin edilebilmesi için sigorta şirketine bazı belgelerle müracaat edilir. Maddi hasarlarda talep edilen belgeler ile ölüm veya yaralanma durumlarında istenen belgeler farklıdır.
Maddi zararlar için gerekli belgeler şunlardır:
- Kaza tespit tutanağı,
- Araç sigorta poliçesi,
- Kazaya ilişkin fotoğraflar,
- Kaza yapan sürücülerin ehliyet ve ruhsat fotokopileri,
- Kazaya ilişkin alınmışsa ifadeler,
- Görgü tanıklarının ifadeleri,
- Eksper raporu.
Yaralanmalı kazalarda talep edilen belgeler:
- Trafik kazası kaza tespit tutanağı,
- Yaralanmayla ilgili sağlık kurulu raporu,
- Yaralının tedavi sürecine ait evraklar,
- Reçeteler, tedaviye ilişkin gider belgeleri,
- Kazaya yönelik varsa adli sürece ait belgeler,
- Engellik halinde sağlık kurulu raporları,
- Engelli kişinin gelir durumunu ilgilendiren belge,
- Kazayla ilgili diğer evraklar.
Ölümlü trafik kazalarında gerekli belgeler:
- Trafik kazası ile ilgili kaza tespit tutanağı,
- Ölü muayene raporları,
- Vefat edenin aile nüfus kaydı örneği,
- Veraset ilamı,
- Vefat edenin gelir durumu belgesi,
- Kaza ile ilgili adli sürece ait belgeler,
- Kaza ile ilgili diğer evraklar.
Trafik Kazaları ve Tazminata Konu Olaylar
Trafik kazaları ve tazminata konu olaylar için maddi ve manevi tazminat davaları şeklinde dava açılır. Tazminat adı verilen kavram haksız fiile bağlı olarak ortaya çıkan zararın giderilmesi için uygulanır. Maddi ya da manevi zararın giderilebilmesi için zararı veren veya sorumlu olan kişi tarafından bu zarar ödenir.
Trafik kazaları nedeni ile tazminat davaları birçok nedene dayalı açılabilir. Ölüm, yaralanma, üçüncü kişilere verilen maddi zararlar, araç hasarları, bina ve yapılara verilen zararlar tazminat davalarına konu olabilen zararlardan bazılarıdır.
Ölümlü Kazalarda Tazminat Davası
Ölümlü kazalarda tazminat davası açılacağı zaman destekten yoksun kalma sebebi ile maddi ve manevi tazminat davası açılabilir. Bunun yanı sıra cenaze giderlerini karşılamak için açılan maddi tazminat davaları, ölen tedavi edildi ise bu süreçte yapılan masraflar için maddi tazminat davaları açılabilir. Manevi tazminat davası ise ölenin birinci dereceden yakınlarının talep edebileceği bir tazminat türüdür.
Yaralanmalı Kazalarda Tazminat Davası
Yaralanmalı kazalarda tazminat davası açılacaksa zarar görenin beden gücü kaybı yaşaması durumunda maddi ve manevi tazminat talebi söz konusu olabilir. Ayrıca geçici iş göremezlik sebebi ile de maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
Maddi tazminat davaları sırasında tedavi giderleri istenebilir. Kazada zarar görenin yaşam boyu bakıma muhtaç olması durumunda bakıcı giderleri maddi tazminat davası ile talep edilir. Zarar görenin ekonomik geleceğinin sarsılması da tazminat hakkına sebep olur.
Trafik Kazalarında Manevi Tazminat
Trafik kazalarında manevi tazminat kişilerin yanı sıra yakınlarının geçireceği travmalar sebebi ile açılabilir. Bu durumda da kaza geçirenin yakınları manevi tazminat talebi ile dava açabilir. Kaz geçirenin bedensel zararı olmasa dahi olay vuku bulduğunda ya da olayın ardından geçireceği travmaya bağlı olarak manevi tazminat talep edebilme hakkı bulunmaktadır.
Araç Hasarı ve Tazminat Davası
Araç hasarı ve tazminat davası trafik kazası sırasında ölüm ya da yaralanma oluşmadığı takdirde açılabilir. Araçta oluşan hasarın giderilmesi için zarar görenin açacağı bu davada talep edilebilecekler şunlardır:
- Araç hasarı oluştuysa onarım bedelleri,
- Aracın pert olması durumunda araç bedeli,
- Araç değer kaybı,
- Ticari araçlarda onarımdan kaynaklanan kazanç kaybı.
Yapılara Verilen Zararlarda Tazminat Davası
Yapılara verilen zararlarda tazminat davası açıldığında yol kıyısında yer alan bariyer, karayolu tesisi, yön ve işaret levhaları zarar görmüşse bunların tazmini istenir. Şehrin içerisinde bir trafik kazası olmuşsa bu durumda da iş yeri, bina, kamu kurumu ya da tesisi zarar gördüyse bu zararların tazmin edilmesi için dava açılması gerekir.
Yolcunun Taşımacıya Açtığı Tazminat Davası
Yolcunun taşımacıya açtığı tazminat davası söz konusu olduğunda yolculuğun kötü geçmesi sebep gösterilebilir. Yolcuda bedensel hasar oluşmasa dahi ruhsal sarsıntı ve sinir bozukluğu da dayanak olarak alınabilir. Bu tür durumlarda yolcu taşımacıdan manevi tazminat talep eder.
Bunun yanı sıra yolcunun kişisel eşyaları veya bagajı hasar gördüğünde ya da kaybolduğunda tazminat davası açılabilir. Yolcu öldüğünde taşımacı kendisine teslim edilmiş olan bagajı mirasçılara ya da Sulh Hukuk Hakimliği’ne teslim edene kadar bagajdan sorumlu olur.
Trafik Kazalarında Tazminat Davası Türleri
Trafik kazalarında tazminat davası türleri incelendiğinde belirsiz alacak davası, tespit davası, kısmi dava şeklinde gruplama yapılabilir. Belirsiz alacak davasında ölümlü ya da yaralanmalı kazalarda ortaya çıkan zararların tazmin edilmesi sağlanır.
Tespit davalarında ise trafik kazaları sebebi ile ortaya çıkan maddi ve bedensel hasarların tespiti yapılmak istenir. Kısmi dava türünde ise araç değer kaybı veya araç hasarları ile ilgili konular ele alınmalıdır. Kısmi dava ölüm ve bedensel hasarlar için açılmaması gereken bir dava türüdür.
Trafik Kazasında Tazminat Davasını Kimler Açabilir?
Trafik kazasında tazminat davası açabilenler arasında yaralanmalı kazalarda yaralı kişinin bizzat kendisi yer alır. Yaralı kişinin maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı bulunur. Ağır bedensel hasar oluşması durumunda ise kaza geçirenin yakınları manevi tazminat davası açabilmektedir.
Ölümlü trafik kazalarında tazminat hakkı ise ölenden yaşarken destek almış olan herkes için geçerlidir. Bu kişiler maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahiptir. Ölenin anne, baba, eş ve çocukları tazminat davası açacakları zaman ölenin desteğinden yararlandıklarını ispat etmek zorunda değildir. Bununla birlikte diğer yakınlar bu davayı açacaksa ölenin yaşarken kendilerine destek verdiğini ispat etmeleri gerekir.
Trafik Kazası Tazminat Davası Açma Süresi
Trafik kazaları nedeni ile tazminat davaları açılırken dava açma sürelerine dikkat edilmesi gerekir. Trafik kazası oluştuğunda ve zarar ortaya çıktığında bu tür davalarla ilgili olarak zamanaşımı süreleri de başlar. Bu tür davaları ilgilendiren zamanaşımı süresi ise esas zamanaşımı süresi ve ceza zamanaşımı süresi olarak ikiye ayrılır.
Trafik kazası sebebi ile zarar gören taraf ortaya çıkan zararı ve faili öğrenmekle 2 yıllık zamanaşımı süresine tabi olur. Zarara uğrayanın faili ve zararı geç öğrense dahi her halükârda 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde hareket etmesi gerekir. Tazminat davası esas zamanaşımı süresi olarak tanımlanan bu durumun yanı sıra ceza zamanaşımı süresine de dikkat edilmesi gerekir.
Ceza zamanaşımı süresi ise trafik kazasına bağlı olarak işlenmiş bir suç nedeni ile uygulanan ceza zamanaşımı süresidir. Kaza sırasında oluşan ölüm ya da yaralanmaya bağlı olarak zamanaşımı süresi belirlenir. İşlenen suça bağlı olarak öngörülen ceza zamanaşımı süresi maddi ve manevi tazminat davası açmak için de gerekli olan süredir.
Trafik Kazası Nedeni ile Tazminat Davası Açabilenler
Trafik kazası nedeni ile tazminat davası açabilenler kazadan zarar görenlerdir. Tazminat davalarında esas olan zarar görenin zararının tazmin edilmesidir. Trafik kazası oluştuğunda bundan zarar gören kişiler tazminat davası açmaya hak sahibidir.
Bu nedenle de kaza ölümle sonuçlanmışsa ölenin desteğinden yoksun kalanlar tazminat davası açabilir. Destekten yoksun kalanların maddi ve manevi tazminat talep etme hakları bulunur. Eşlerin ölen kişinin yaşam süresi veya yaşça büyükseler kendi yaşam süresi sınırlarına bağlı olarak tazminat talep etme hakkı bulunur.
Erkek çocukların 18 yaşına kadar ya da orta öğrenimdeyseler 20 yaşına kadar destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakları vardır. Kız çocuklar için bu süre 22 yaşına kadardır. Kız çocuk yüksek öğrenim gördüğünde bu yaş sınırı da 25 olur. Evlatlıkların da öz çocuklarla aynı haklara sahip olduğu görülmektedir.
Ölen kişinin anne ve babası da destekten yoksun kalma tazminatı isteyebilmektedir. Nişanlı olan kişiler için de nişanlının evlilik hazırlığına girdiğine yönelik başvuruları kanıtlaması durumunda destekten yoksun kalma ve manevi tazminat davası açma hakkı bulunur. Maddi tazminat talebi sırasında zarar verenin verdiği zarar çeşitli belgelerle ispatlanmalıdır. Bunun için de birtakım raporlara gerek duyulur.
Trafik kazası sebebi ile dava açılacağı zaman dava edilebilecek gerçek ya da tüzel kişiler şunlardır:
- Araç işleteni,
- Araç sürücüsü ve yardımcıları,
- Sigorta şirketi,
- Taşımacı.
Trafik Kazaları Görevli ve Yetkili Mahkeme
Trafik kazaları görevli ve yetkili mahkeme bakımından birden fazla yetkili mahkeme bulunur. Maddi ya da manevi tazminat davası açılacağı zaman davalılardan herhangi birisinin ikametgahında bulunan mahkemeye başvuru yapılabilir. Trafik kazasının oluştuğu yer mahkemesi, zarar görenin ikametgahındaki mahkeme, trafik sigorta şirketinin merkezinin olduğu yer mahkemesi de dava açılabilen mahkemelerdir.
