Askerlik borçlanması, erkek sigortalıların zorunlu askerlik hizmeti nedeniyle çalışamadıkları dönemleri, sonradan prim ödeyerek emekliliklerine saydırmaları işlemidir. Askerlik hesaplama aracımızı kullanarak, askerlik borçlanması için ödemeniz gereken tutarı kolayca öğrenebilirsiniz.
Makale İçeriği
ToggleAskerlik Borçlanması Nedir?
Askerlik borçlanması, erkek sigortalıların zorunlu askerlik görevinde geçen süreleri için sonradan prim ödeyerek bu süreleri emeklilik hizmetlerine dahil etmesi işlemidir. Askerlik yaparken SGK’ya prim ödenmediği için bu dönem normalde emeklilik hesabına katılmaz. Askerlik borçlanması sayesinde ise askerlik süresi de geriye dönük olarak çalışılmış gün kabul edilir ve emeklilik yaşı ile prim gün şartlarında avantaj sağlanabilir.
Bu uygulama, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41. maddesiyle tanınan yasal bir haktır; er veya erbaş olarak silah altında ya da yedek subay okulunda geçirilen askerlik sürelerinin borçlanılabileceği kanunen belirtilmiştir. Kısaca, askerlik borçlanması emeklilik haklarını iyileştirmek için yapılan bir yatırım olarak değerlendirilebilir.
Kimler Askerlik Borçlanması Yapabilir? Şartları Nelerdir?
Askerlik borçlanmasından, fiili askerlik hizmeti yapmış olan sigortalılar yararlanabilir. Yani er veya erbaş olarak silah altında ya da yedek subay okulunda askerlik görevini yerine getiren kişiler bu haktan faydalanabilir. Başvuru için belirli bir sigortalılık statüsünde (SSK, BAĞ-KUR veya Emekli Sandığı) olmanız yeterlidir; hem 4A (işçi), 4B (bağımsız) hem de 4C (memur) kapsamındaki sigortalılar borçlanma yapabilir.
Borçlanma yapabilmek için askerlik hizmetinin fiilen yapılmış olması gerekir. Askerlik görevini yapmamış veya tamamen muaf tutulmuş kişiler bu haktan yararlanamaz . Örneğin, sağlık nedeniyle muaf olanlar veya hiç askere gitmemiş olanlar borçlanma yapamaz.
Bedelli askerlik durumunda ise fiilen yapılan süre kadar borçlanma mümkündür. Bedelli askerlikte temel eğitimde geçirilen (örneğin 21 gün) süre için isterseniz borçlanma yapabilirsiniz; ancak bedelli için ödediğiniz tutar, borçlanma yerine geçmez. Yani bedelli kapsamında fiilen yaptığınız süre dışında, yapmadığınız kısım için borçlanma hakkınız yoktur. Özetle, en fazla askerlikte geçirilen gün sayısı kadarborçlanma yapabilirsiniz .
Askerlik borçlanması yapmak zorunlu değildir, tamamen isteğe bağlıdır. Emeklilik şartlarınızı iyileştirmek istemeniz halinde dilediğiniz zaman başvurabilirsiniz. Borçlanma yapabileceğiniz süre, askerlik hizmet sürenizin tamamı veya bir kısmı olabilir.
Örneğin 12 ay askerlik yapmış biri isterse tüm 12 ayı, isterse sadece gerekli gördüğü birkaç ayını borçlanabilir. Bu esneklik, sadece ihtiyaç duyulan prim gün sayısı kadar ödeme yapma imkanı tanır. Borçlanma için belirli bir süre sınırı olmamakla birlikte, tutarlar yıldan yıla arttığı için (asgari ücrete bağlı olarak) mümkün olan en erken dönemde borçlanma yapmak maddi açıdan avantajlı olabilir.
❖ Not: Askerlik borçlanması sadece erkek sigortalıların yararlanabileceği bir haktır. Kadın sigortalıların benzer şekilde yararlanabileceği ayrı bir uygulama olarak doğum borçlanması bulunmaktadır. Kadınlar, üç çocuğa kadar doğum sonrası çalışmadıkları süreleri borçlanarak emeklilik prim günlerini artırabilirler (her çocuk için 2 yıla kadar).
Askerlik Borçlanması Nasıl Yapılır? (Başvuru Adımları)
Askerlik borçlanması başvurusu yapmak oldukça kolay bir süreçtir. Aşağıda adım adım başvuru ve ödeme süreci anlatılmıştır:
- Borçlanılacak Süreye Karar Verin: Öncelikle, askerlik sürenizin ne kadarını borçlanmak istediğinize karar verin. İhtiyacınız olan prim gün sayısını belirleyin. Tüm süreyi borçlanabileceğiniz gibi sadece gerekli görülen kısmı da seçebilirsiniz (örneğin sadece 6 ay gibi).
- Başvuruyu Yapın: Başvuru için iki yöntem bulunmaktadır:
- e-Devlet Üzerinden: En pratik yöntem e-Devlet kapısıdır. e-Devlet’e T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yaptıktan sonra “4A Askerlik Borçlanması Başvurusu” hizmetini kullanarak online başvurunuzu yapabilirsiniz. (Bağ-Kur’lular için 4B, memurlar için 4C askerlik borçlanma hizmeti adı altında benzer ekranlar bulunmaktadır.) Online başvuruda, askerlik yaptığınız tarih aralığını ve borçlanmak istediğiniz gün sayısını belirtmeniz istenir.
- SGK Merkezine Başvuru: Dilerseniz Sosyal Güvenlik Kurumu il/ilçe müdürlüklerine şahsen de başvurabilirsiniz. Bunun için nüfus cüzdanınızla birlikte “Askerlik Borçlanması Başvuru Dilekçesi” doldurarak kuruma teslim etmeniz yeterlidir. Askerlik terhis belgeniz istenebileceğinden yanınızda bulundurmanız faydalı olacaktır.
- Borçlanma Tutarının Hesaplanması: Başvurunuz üzerine SGK, borçlanabileceğiniz gün sayısını ve ödemeniz gereken tutarı hesaplar. Hesaplama, başvuru tarihindeki brüt asgari ücrete göre yapılır (detaylar aşağıdaki bölümde). Kurum tarafından borç tutarını gösteren tebligat (ödeme planı) hazırlanır ve adresinize tebliğ edilir veya e-Devlet üzerinden görüntülenebilir. Bu tebliğde borçlanmanın toplam tutarı ve son ödeme tarihi yer alır.
- Ödemenin Yapılması: Borçlanma tutarını, tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödemeniz gerekmektedir . Ödeme peşin ve tek seferde yapılır (taksitlendirme yoktur). Ödeme yöntemleri şunlardır:
- SGK ile anlaşmalı bankaların şubelerinden T.C. kimlik numaranız ile ödeme (vezne işlemi)
- İnternet bankacılığı üzerinden “SGK Prim Ödemeleri/4A Askerlik Borçlanması” menüsünden T.C. kimlik ile ödeme
- e-Devlet üzerinden online kredi kartı ile ödeme (e-Devlet, sizi banka ödeme sayfasına yönlendirebilir).
❖ Önemli: Borçlanma tutarı belirtilen sürede ödenmezse, borçlanma başvurunuz iptal edilir . 1 aylık süre sonunda ödeme yapmazsanız hakkınız yanmaz, ancak borçlanmadan yararlanmak için yeniden başvuru yapmanız gerekir. Eğer kısmi ödeme yaparsanız, ödediğiniz tutara karşılık gelen gün kadar hizmet süresi kazanırsınız; kalan kısım için dilerseniz tekrar başvurarak ödeme yapabilirsiniz .
- Hizmet Süresine Eklenmesi: Ödemenizi tamamladıktan sonra, borçlandığınız gün sayısı SGK hizmet dökümünüze işlenir. Bu süreler, emeklilik toplam hizmet gününüze eklenir ve (eğer ilk sigorta girişinizden önceki bir tarihse) sigorta başlangıç tarihinizi geriye çeker. Borçlanma işlemi tamamlandıktan sonra e-Devlet’te “Hizmet Dökümü” belgenizi kontrol ederek askerlik sürenizin prim günlerinize eklendiğini doğrulayabilirsiniz.
Askerlik Borçlanması Ne Kadar? (2025 Güncel Hesaplama)
Askerlik borçlanması tutarı, borçlanılacak gün sayısı ile SGK’ya esas günlük kazancın çarpımı üzerinden hesaplanır. Günlük kazanç tutarı ise başvuru tarihindeki brüt asgari ücrete bağlıdır. Kanunen, seçilebilecek günlük kazanç tutarı asgari ücretin günlük tutarı ile bunun 7,5 katı arasındadır. Borçlanma primi, belirlediğiniz günlük kazancın %32’si olarak uygulanır. Formül basitçe şu şekildedir:
Borçlanma Tutarı = Borçlanılan Gün Sayısı x (Günlük Brüt Kazanç x %32)
SGK mevzuatına göre en düşük günlük kazanç brüt asgari ücret kabul edilir; en yüksek günlük kazanç ise brüt asgari ücretin 7.5 katıdır. Çoğu kişi maliyeti düşük tutmak için alt sınırdan (asgari ücret üzerinden) borçlanmayı tercih eder.
İsteyen sigortalı, ileride alacağı emekli maaşını bir miktar artırmak amacıyla daha yüksek bir kazanç tutarı da seçebilir (üst sınıra kadar). Ancak tutar ne olursa olsun, borçlanma emeklilik yaşınızı doğrudan düşürmez, sadece prim gün ve sigorta başlangıcınızı etkiler (aşağıda açıklanmıştır).
2025 Yılı Asgari Ücretine Göre Borçlanma Tutarı: 2025 yılı için brüt asgari ücret aylık 26.005,50 TL olarak açıklanmıştır . Bu durumda bir günlük brüt kazanç 866,85 TL’ye denk gelir. Günlük borçlanma priminin alt sınırı, bu tutarın %32’si olan 277,39 TL’dir. (Günlük üst sınır ise 866,85 TL * 7,5 = 6.501,38 TL brüt kazanç üzerinden %32 hesaplandığında yaklaşık 2.080 TL etmektedir.) Borçlanma yapacağınız her bir gün için en az 277,39 TL ödeme yapmanız gerekir. Aşağıdaki tabloda çeşitli süreler için yaklaşık minimum borçlanma tutarları belirtilmiştir:
Borçlanılan Süre | En Düşük Tutar (2025) |
6 ay (180 gün) | 180 × 277,39 TL = 49.930 TL |
12 ay (360 gün) | 360 × 277,39 TL = 99.860 TL |
15 ay (450 gün) | 450 × 277,39 TL = 124.825 TL |
18 ay (540 gün) | 540 × 277,39 TL = 149.790 TL |
Yukarıdaki tutarlar asgari ücret üzerinden (en düşük prim oranıyla) hesaplanmıştır. Borçlanmayı daha yüksek bir kazanç tutarı üzerinden yapmak isterseniz, ödeyeceğiniz toplam miktar orantılı olarak artacaktır. Örneğin, brüt kazanç olarak asgari ücretin 2 katını seçerseniz günlük prim tutarı %32 üzerinden yaklaşık 2 katına çıkacaktır.
Geçmiş Yıllarla Karşılaştırma: Asgari ücret her yıl arttığı için borçlanma tutarları da yıldan yıla artar. 2024 yılında günlük en düşük borçlanma tutarı 213 TL seviyesindeyken 2025 yılında bu tutar 277 TL’ye yükselmiştir. Aynı şekilde 2025 için yaklaşık yıllık (360 gün) borçlanma tutarı 99.861 TL iken 18 ay (540 gün) borçlanmak 149.791 TL tutmaktadır . Bu nedenle, ilerleyen yıllarda askerlik borçlanması yapmak daha yüksek maliyet getirebilir. Emekliliğiniz için borçlanma yapmaya karar verdiyseniz, erken davranmak maddi açıdan avantaj sağlar.
2025 yılı asgari ücrete göre askerlik borçlanması alt sınır tutarları (günlük, aylık ve yıllık) gösterilmektedir.
Askerlik Borçlanması Emekliliğe Nasıl Etki Eder?
Askerlik borçlanmasının emeklilik üzerinde başlıca iki etkisi vardır: prim gün sayısını artırması ve sigorta başlangıç tarihini geriye çekmesi.
- Prim Gün Sayısını Artırması:
Borçlanılan gün sayısı, emeklilik toplam hizmet sürenize eklenir. Örneğin 300 gün borçlandıysanız, prim gününüz 300 gün artmış olur. Bu, özellikle prim eksiği olanların eksik günlerini tamamlamasını sağlar.
Emeklilik için gerekli prim gün sayısına ulaşmak açısından borçlanma çok faydalıdır. Hatta eksik prim günleri nedeniyle emekli olamayanlar, askerlik borçlanması yaparak hemen emekliliğe hak kazanabilir (gün şartını tamamladıkları anda).
- Sigorta Başlangıç Tarihini Geriye Çekmesi:
Eğer askerlik süreniz, ilk sigortalı olduğunuz tarihten önce ise, borçlandığınız gün sayısı kadar sigorta başlangıç tarihiniz geriye gider . Başka bir deyişle, sanki daha erken çalışmaya başlamışsınız gibi kabul edilir. Bu durum, emeklilik şartlarında (özellikle emeklilik yaşı kriterinde) avantaj sağlayabilir.
Örneğin, ilk defa 2005 yılında sigortalı çalışmaya başlayan bir kişi, 2003 yılında 6 ay (180 gün) askerlik yapmışsa ve bu süreyi borçlanırsa, sigorta başlangıç tarihi 2005’ten 180 gün öncesine, yani 2004’e çekilir. Bu değişiklik, bazı durumlarda daha erken emeklilik imkanı verir.
Özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde, 1999 öncesi sigorta başlangıcına sahip olmak kritik olduğundan, askerlik borçlanması yaparak sigorta girişini 1999’dan önceye çekme imkanı doğmuştur. Nitekim, sigortalı işe başlamadan önce askerliğini yapmış ve borçlanma ile başlangıcını öne çeken birçok kişi EYT yasasından yararlanarak hemen emekli olabilmiştir.
❖ Not: Askerlik süreniz, sigorta başlangıç tarihinizden sonraki bir döneme denk geldiyse (yani önce sigortalı çalışmaya başlayıp sonra askere gittiyseniz), borçlanma yaptığınızda sigorta başlangıç tarihiniz değişmez. Bu durumda borçlanma sadece toplam prim gününüzü artırır, emeklilik yaşınızı düşürmez. Ancak prim gün sayısını tamamlamanıza yardımcı olarak dolaylı şekilde daha erken emekli olmanızı (prim eksiğini kapatarak) sağlayabilir.
Borçlanma, emeklilik yaş haddini doğrudan düşürmese de bazı durumlarda prim gün kazanımı sayesinde daha erken emeklilik kapısını açar. Emeklilik planlaması yaparken, askerlik borçlanmasının size hangi açıdan fayda sağlayacağını (yaş şartı mı, prim eksiği mi) değerlendirmekte fayda vardır. Gerekirse bir SGK uzmanına veya emeklilik danışmanına durumunuzu analiz ettirerek karar vermeniz önerilir.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Askerlik borçlanması emeklilik yaşını düşürür mü?
Borçlanmanın kendisi emeklilik için gereken yaşı otomatik olarak düşürmez, ancak sigorta başlangıç tarihinizi öne çekerek daha erken bir emeklilik koşulundan yararlanmanıza neden olabilir. Eğer borçlandığınız süre, emeklilik yaşınızı belirleyen dönüm noktalarının öncesine sigorta başlangıcınızı taşıyorsa (örneğin 1999 öncesine), emeklilikte tabi olduğunuz yaş şartı daha düşük bir seviyeye iner. Dolayısıyla, doğru durumda askerlik borçlanması yapmak emeklilik yaşını fiilen azaltabilir. Öte yandan, sigorta başlangıcınız zaten erken bir tarihte ise borçlanma sadece prim gününüzü artıracak, yaş şartınızı değiştirmeyecektir.
Askerlik süresinin tamamını borçlanmak zorunda mıyım?
Hayır, askerlik yaptığınız sürenin tamamını borçlanmak zorunda değilsiniz. Kanunen kısmi borçlanma yapma hakkınız vardır. İhtiyacınıza göre askerlik sürenizin bir kısmını veya tamamını borçlanabilirsiniz.
Örneğin 12 ay askerlik yaptıysanız, isterseniz sadece 5 ayını (150 gün) borçlanabilirsiniz. Kalan süreyi borçlanmasanız da olur. Hangi süreyi borçlanacağınıza, emeklilik planınıza ve eksik prim gün sayınıza göre karar vermelisiniz. Unutmayın, ne kadar gün borçlanırsanız o kadar prim günü kazanacak ve o oranda ödeme yapacaksınız.
Bedelli askerlik yapanlar borçlanma yapabilir mi?
Kısmen evet. Bedelli askerlikte fiilen yapılan kısa süreli temel eğitim dönemi (örn. 21 gün) için borçlanma yapılabilir. Bu süre içinde SGK’ya prim yatırılmadığı için isterseniz bu 21 günü borçlanarak emeklilik hizmetinize ekletebilirsiniz.
Ancak bedelli askerlikte normalde uzun dönem askerlik yapılmadığından, bedelli kapsamında yapmadığınız kısım için borçlanma hakkınız yoktur. Sadece fiilen askerlikte geçirilen günler borçlanılabilir. Dolayısıyla bedelli askerlik yapmış biri, en fazla 21 gün gibi kısa bir süreyi borçlanabilecek ve bunun emekliliğe etkisi de sınırlı olacaktır. Yine de, örneğin sigorta başlangıcını birkaç hafta geri çekmek gereken durumlarda bu bile fayda sağlayabilir.
Askerlik borçlanması ödemesi taksitlendirilebilir mi?
Maalesef hayır. Askerlik borçlanması tutarı tek seferde ödenmelidir. SGK tarafından size tebliğ edilen borç tutarını 1 aylık yasal süre içinde peşin olarak yatırmanız gerekir. Kanunen taksit imkanı tanınmamıştır. Ancak isterseniz süre seçimi yaparak parça parça borçlanma uygulayabilirsiniz. Örneğin toplam 12 ay yerine önce 6 ay borçlanıp ödeyebilir, imkan oldukça kalan 6 ay için yeniden başvuru yapabilirsiniz.
Bu şekilde kademeli borçlanma yapmak mümkün olsa da her bir başvuru için ayrı tebligat ve 1 aylık ödeme süresi olacağını unutmayın. Süresi içinde ödenmeyen borçlanma başvuruları iptal olacağı için, planladığınız kadar borçlanmaya yetecek tutarı biriktirip öyle başvurmak daha sağlıklı olacaktır.
Askerlik borçlanması için ödediğim tutarı vergiden düşebilir miyim?
Evet, düşebilirsiniz. Mevzuata göre hizmet borçlanmaları için SGK’ya ödenen primler, çalışansanız ödemenin yapıldığı ayda maaşınızın gelir vergisi matrahından indirilebilir . Bu uygulama sayesinde, borçlanma tutarı kadar kısmı vergiden muaf tutulacağından, o ayki net maaşınız daha yüksek olacaktır (bir nevi vergi iadesi avantajı).
Bu haktan yararlanmak için, borçlanma tutarını ödediğinize dair SGK dekontunu işvereninize iletmeniz gerekir. İşvereniniz, o aya ait bordronuzda ödediğiniz tutarı gider göstererek vergi matrahınızdan düşecek ve ilgili oranda gelir vergisi kesilmeyecektir. Sonuç olarak, askerlik borçlanması için ödediğiniz paranın yaklaşık %15-20’si (gelir vergi diliminize göre) sizin cebinize geri dönecektir.
❖ Not: Bu vergi indiriminden sadece çalışırken borçlanma ödemesi yapanlar yararlanabilir. Emekli olduktan sonra borçlanma ödemesi yaparsanız, vergi matrahınız olmadığından indirim söz konusu olmaz. Ayrıca kendi nam ve hesabına çalışanlar, yıllık beyanname ile bu indirimi gelir vergilerinde düşebilirler.
Kadınlar askerlik borçlanması yapabilir mi?
Hayır. Askerlik borçlanması, sadece erkek sigortalıların askerlikte geçen süreleri için söz konusudur. Kadınların zorunlu askerlik görevi bulunmadığından, kadınlar bu haktan yararlanamaz. Bunun yerine, kadın sigortalılar için doğum borçlanması adı altında ayrı bir borçlanma hakkı tanınmıştır.
Doğum borçlanması ile 3 çocuğa kadar, her bir çocuk için 2 yıla (720 güne) kadar prim günü kazanmak mümkündür. Yani kadınlar, askerlik borçlanmasına değil, doğum borçlanmasına başvurarak benzer şekilde prim günlerini artırabilirler (ilgili şartlar ve detaylar farklıdır).
Sonuç
Askerlik borçlanması, emeklilik için kritik önemde olabilecek prim günlerini tamamlamak ve gerekiyorsa sigorta başlangıç tarihini geri çekerek daha avantajlı emeklilik koşullarına geçmek için benzersiz bir fırsattır. Bu rehberde askerlik borçlanmasının ne olduğundan, nasıl hesaplandığına ve başvuru adımlarına kadar kapsamlı bilgiler sunduk.
Emeklilik planlarınızda askerlikte geçirdiğiniz süreleri lehine çevirmek istiyorsanız, borçlanma hakkınızı mutlaka değerlendirin. Özellikle EYT gibi fırsatların gündemde olduğu dönemlerde, doğru zamanda yapılan bir borçlanma yıllarca daha erken emekli olmanızı sağlayabilir.
Unutmayın, borçlanma yaparken güncel resmi kaynakları takip etmek ve gerekiyorsa uzman görüşü almak önemlidir. SGK mevzuatı ve asgari ücret tutarları zamanla değişebildiği için, en güncel bilgilere dayanarak karar vermelisiniz. Son olarak, ödemenizi yaparken vergi avantajını kullanmayı ihmal etmeyin ve işlemlerinizi tamamladıktan sonra hizmet dökümünüzü kontrol ederek her şeyin doğru kaydedildiğinden emin olun.