İhtarname, hukuki bir işlem olarak karşı tarafa yazılı uyarı göndermenin resmi yoludur. Haklarınızı korumak, bir borcu talep etmek veya yasal süreçlere başlamadan önce karşı tarafı uyarmak için kullanılır. Bu rehberde, ihtarnamenin ne olduğunu, nasıl hazırlanacağını ve hangi durumlarda gerekli olduğunu bulacaksınız.
İhtarname Nedir?
İhtarname, bir kişinin yasal haklarını korumak veya taleplerini bildirmek amacıyla karşı tarafa gönderdiği resmi yazılı uyarıdır. “İhtar” kelimesi Arapça kökenli olup “uyarı” anlamına gelir.
İhtarname, şu amaçlarla kullanılır:
- Karşı tarafı yasal bir yükümlülük konusunda uyarmak
- Bir talebi resmi olarak iletmek
- Borcun ödenmesini talep etmek
- Sözleşmenin feshini bildirmek
- Yasal süreçlere başlamadan önce son bir uyarı vermek
İhtarnamenin Hukuki Dayanağı
İhtarnamenin yasal çerçevesi, 1512 sayılı Noterlik Kanunu’nun 98. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:
“Her türlü hukuki işlemlerde muhatabına kanun, sözleşme, örf ve adetten doğan hak ve isteklerin yazılı şekilde bildirilmesi veya haber verilmesi için yapılan işlemlere ihtarname veya ihbarname denir.”
İhtarnamenin geçerli olması için Noterlik Kanunu’nun 106. maddesinde belirtilen şu unsurları içermesi gerekir:
- İstemde bulunan ve diğer tarafın ad, soyad ve açık adresleri
- İhtar veya ihbar konusu
- İstemde bulunanın imzası
- Tebliğ şerhi, noterin imza ve mührü, tarih
İhtarname Ne Zaman Kullanılır?
İhtarname, birçok hukuki durumda kullanılabilir:
İş Hukukunda
- İşçi, işverenden alamadığı haklarını talep etmek için
- İşçi, haklı nedenle iş akdini feshetmek istediğinde
- İşveren, işçiyi işe devamsızlık konusunda uyarmak için
- İşten çıkarılan işçinin işe iade için başvuruda bulunması durumunda
Kira İlişkilerinde
- Ev sahibi, kirasını ödemeyen kiracıya ödeme için 30 günlük süre vermek istediğinde
- Ev sahibi, kiracıdan taşınmazı boşaltmasını talep ettiğinde
- Kiracı, ev sahibinden gerekli tamiratları yapmasını talep ettiğinde
Borç İlişkilerinde
- Alacaklı, borçluyu temerrüde düşürmek ve faiz işletmek istediğinde
- Sözleşme taraflarından biri, sözleşmeyi feshetmek istediğinde
Zorunlu Olduğu Durumlar
Bazı durumlarda ihtarname çekmek yasal bir zorunluluktur:
- Terk Nedeniyle Boşanma: Türk Medeni Kanunu’nun 164. maddesine göre, ortak konutu terk eden eşe, dönmesi için ihtarname gönderilmesi zorunludur.
- Kiracı Tahliyesi: Türk Borçlar Kanunu’nun 315. maddesine göre, kira bedelini ödemeyen kiracıya 30 günlük süre veren bir ihtarname gönderilmesi gerekir.
- İşe İade: İş Kanunu’nun 21. maddesine göre, işe iade kararı alan işçinin 10 iş günü içinde işverene başvurması gerekir.
İhtarname Nasıl Hazırlanır?
Etkili bir ihtarname şu bilgileri içermelidir:
- Gönderenin Bilgileri: Ad, soyad, TC kimlik numarası ve açık adres
- Alıcının Bilgileri: Ad, soyad, TC kimlik numarası ve açık adres
- Konu: İhtarnamenin amacını açıkça belirten bir başlık
- Açıklamalar: İhtarname gönderme nedeninizi net bir şekilde anlatan paragraflar
- Talep ve Sonuç: Ne talep ettiğinizi ve ne kadar süre tanıdığınızı belirten bölüm
- Tarih ve İmza: İhtarnameyi gönderenin imzası ve tarih
İhtarname Yazım Kuralları
- Kısa ve Öz Olmalı: İhtarname çok uzun olmamalı, ana konuyu kapsayacak uzunlukta olmalıdır.
- Açık ve Net İfadeler: Belirsiz ifadelerden kaçının, talebinizi açıkça belirtin.
- Resmi Dil: Resmi bir dil kullanın, hakaret veya tehdit içeren ifadelerden kaçının.
- Yasal Dayanaklar: Mümkünse ilgili yasa maddelerine atıfta bulunun.
- Süre Belirtin: Talebinizin ne kadar süre içinde yerine getirilmesini istediğinizi belirtin.
Noterden İhtarname Çekme İşlemi
Noterden ihtarname çekmek için:
1. Hazırlık
- İhtarnameyi önceden hazırlayın veya noterde yazdırın.
- Kimlik kartınızı yanınıza alın.
- Muhatabın açık adresini öğrenin.
2. Noter İşlemleri
- Notere gidin ve ihtarname çekmek istediğinizi belirtin.
- Hazırladığınız metni verin veya noterde yazdırın.
- Kimlik bilgilerinizi ve muhatabın adresini verin.
- İhtarnameyi imzalayın.
- Noter ücretini ödeyin.
3. Tebliğ Süreci
- Noter, ihtarnameyi PTT aracılığıyla muhataba gönderir.
- Tebliğ işlemi gerçekleştiğinde, size tebliğ belgesi gönderilir.
İhtarname Ücreti (2025 Güncel)
İhtarnamenin içeriği ve muhataba tebliğ durumu, ispat kolaylığı açısından noter aracılığıyla yapılması önemlidir. 2025 yılı itibarıyla, ihtarname çekmek isteyen bir kişi için ödenecek noterlik ücreti ortalama 1500 TL’dir.
Bu maliyeti etkileyen faktörler:
- Sayfa Sayısı: İhtarnamenin uzunluğu arttıkça maliyet de artar.
- Muhatap Sayısı: Birden fazla kişiye gönderilecekse her biri için ayrı ücret ödenir.
- Tebligat Türü: Normal posta, iadeli taahhütlü veya APS seçeneklerine göre fiyat değişir.
- Ek Belgeler: İhtarnameye eklenecek belgeler için ek ücret ödenir.
İhtarname Örnek Şablonları
Kira Borcu İhtarnamesi
İHTARNAME GÖNDEREN : [Ev Sahibinin Adı Soyadı] [Adres] MUHATAP : [Kiracının Adı Soyadı] [Adres] KONU : Ödenmeyen kira bedelleri hakkında AÇIKLAMALAR: 1. Aramızda 01.01.2024 tarihinde imzalanan kira sözleşmesi uyarınca [Adres] adresindeki taşınmazı kiracı olarak kullanmaktasınız. 2. Sözleşme uyarınca aylık [Miktar] TL kira bedelinin [Ocak, Şubat, Mart 2025] aylarına ait ödemelerini yapmadığınız tespit edilmiştir. 3. Toplam [Toplam Miktar] TL tutarındaki birikmiş kira borcunuzu işbu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 30 (otuz) gün içinde ödemenizi talep ediyorum. 4. Belirtilen süre içinde ödeme yapılmadığı takdirde, Türk Borçlar Kanunu'nun 315. maddesi uyarınca tahliye davası açılacağını bildiririm. [Tarih] [İmza] [Ad Soyad]
İşçilik Alacakları İhtarnamesi
İHTARNAME GÖNDEREN : [İşçinin Adı Soyadı] [Adres] MUHATAP : [İşverenin/Şirketin Adı] [Adres] KONU : İşçilik alacakları hakkında AÇIKLAMALAR: 1. [Başlangıç Tarihi] tarihinden [Bitiş Tarihi] tarihine kadar şirketinizde [Pozisyon] olarak çalıştım. 2. İş akdimin sonlandırılması sırasında aşağıdaki haklarım ödenmemiştir: - Kıdem Tazminatı: [Miktar] TL - İhbar Tazminatı: [Miktar] TL - Fazla Mesai Ücreti: [Miktar] TL - Yıllık İzin Ücreti: [Miktar] TL - Toplam: [Toplam Miktar] TL 3. Yukarıda belirtilen toplam [Toplam Miktar] TL tutarındaki işçilik alacaklarımın işbu ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 (yedi) gün içinde ödenmesini talep ediyorum. 4. Belirtilen süre içinde ödeme yapılmadığı takdirde, yasal yollara başvuracağımı bildiririm. [Tarih] [İmza] [Ad Soyad]
İhtarname Aldığınızda Yapmanız Gerekenler
Size bir ihtarname geldiğinde:
1. İhtarnameyi Dikkatlice Okuyun
- İhtarnamenin tüm içeriğini dikkatle okuyun.
- Talep edilen şeyin ne olduğunu ve size tanınan süreyi not edin.
- İhtarnamede belirtilen iddiaların doğruluğunu kontrol edin.
2. Delillerinizi Toplayın
- İhtarnamede belirtilen iddialara karşı elinizde bulunan belgeleri toplayın.
- Ödeme yaptıysanız dekontları, sözleşme varsa ilgili maddeleri inceleyin.
3. Cevap Vermeye Karar Verin
İhtarnameye cevap vermek zorunda değilsiniz, ancak cevap vermek genellikle faydalıdır. Seçenekleriniz:
- Talebi Kabul Etmek: İhtarnamede belirtilen talebi haklı buluyorsanız, belirtilen süre içinde gereğini yapın.
- Cevabi İhtarname Göndermek: İddiaları reddediyorsanız, noter aracılığıyla cevabi ihtarname gönderebilirsiniz.
- Hiçbir Şey Yapmamak: Bu durumda, ihtarname gönderen taraf yasal yollara başvurabilir.
4. Cevabi İhtarname Örneği
CEVABİ İHTARNAME GÖNDEREN : [Adınız Soyadınız] [Adresiniz] MUHATAP : [Karşı Tarafın Adı Soyadı] [Adresi] KONU : [Tarih] tarihli ihtarnamenize cevaptır AÇIKLAMALAR: 1. [Tarih] tarihinde tarafıma tebliğ edilen ihtarnamenizi aldım. 2. İhtarnamede belirtilen [iddia/talep] gerçeği yansıtmamaktadır. Çünkü [nedenlerinizi açıklayın]. 3. [Varsa kanıtlarınızı belirtin] 4. Bu nedenle, talebinizi kabul etmediğimi ve herhangi bir ödeme yapmayacağımı bildirir, aksi yönde açılacak davalara karşı her türlü yasal hakkımı saklı tuttuğumu beyan ederim. [Tarih] [İmza] [Ad Soyad]
5. Hukuki Yardım Alın
İhtarnamenin konusu ciddi bir meblağ veya önemli bir hukuki mesele ise, bir avukata danışmanız önerilir.
İhtarname ile İlgili Sık Sorulan Sorular
İhtarname Kaç Günde Ulaşır?
İhtarname, noter tarafından PTT aracılığıyla gönderilir ve genellikle 3-7 iş günü içinde muhataba ulaşır. Bu süre, adresin uzaklığına, PTT’nin iş yoğunluğuna ve muhatabın adreste bulunup bulunmamasına göre değişebilir.
- Normal Posta: 5-7 iş günü
- İadeli Taahhütlü: 3-5 iş günü
- APS (Acele Posta Servisi): 1-3 iş günü
İhtarname Tebliğ Edilmezse Ne Olur?
İhtarname, muhataba tebliğ edilemezse:
- Adres Yanlışlığı: İhtarname geri döner ve doğru adres bilgisi ile yeniden gönderilmesi gerekir.
- Muhatap Bulunamadı: PTT memuru, muhatap bulunamadığında ihtarnameyi muhataba yakın kişilere tebliğ edebilir.
- Tebellüğden İmtina: Muhatap ihtarnameyi almayı reddederse, bu durum tutanak altına alınır ve ihtarname tebliğ edilmiş sayılır.
- İlanen Tebligat: Tüm çabalara rağmen tebligat yapılamazsa, ilanen tebligat yoluna başvurulabilir.
İhtarname Faiz İşletir Mi?
Evet, ihtarname faiz işletebilir. Türk Borçlar Kanunu’nun 117. maddesine göre, para borçlarında, borçlu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer ve temerrüt tarihinden itibaren faiz işlemeye başlar.
- Sözleşmede Faiz Oranı Belirtilmişse: O oran üzerinden faiz işler.
- Sözleşmede Faiz Oranı Belirtilmemişse: Yasal faiz oranı uygulanır.
2025 yılı için yasal faiz oranı %15’tir.
İhtarname Çekmeden Dava Açılabilir Mi?
Çoğu durumda, ihtarname çekmeden de dava açılabilir. Ancak bazı özel durumlarda ihtarname çekmek zorunludur:
- Terk Nedeniyle Boşanma: Ortak konutu terk eden eşe, dönmesi için ihtarname gönderilmesi zorunludur.
- Kiracı Tahliyesi: Kira bedelini ödemeyen kiracıya tahliye davası açmadan önce ihtarname gönderilmesi gerekir.
- İşe İade: İşe iade kararı alan işçinin işverene başvurması gerekir.
İhtarname İspat Aracı Mıdır?
Evet, ihtarname güçlü bir ispat aracıdır. Noter aracılığıyla gönderilen ihtarname, resmi bir belge niteliğindedir ve içeriğinde belirtilen hususların karşı tarafa bildirildiğinin kesin kanıtıdır.
İhtarname şu konularda ispat aracı olarak kullanılabilir:
- Borcun varlığının ve miktarının bildirildiğini ispatlamak
- Borçluyu temerrüde düşürdüğünü ispatlamak
- Bir talebin veya bildirimin yapıldığını ispatlamak
- Belirli bir tarihe kadar süre tanındığını ispatlamak
merhaba, taşınmaz intikali ile 1-İntikal öncesi malik babamdı, kiraya verip alan ben ve kira bitim tarihi 20 Ekim 2024. İntikali takip eden 30 gün içinde hem kira bedelini etkileyecek hem de ihtiyaçtan tahliyesini isteyebileceğim nasıl ihtar çekmeliyim? Ancak oturmayıp, kiraya da vermeyip satacağım, bir sakınca var mı? 2-İntikal öncesi babam kiraya veren ve parayı alan idi. Kirası düşük olduğu için kardeşime intikali takip 30 gün içinde rakam belirterek hem kirayı arttırma şayet kabul etmezse tahliye için nasıl bir ihtar çekmeli, örnekleri var mıdır? Teşekkürler
Merhaba Adem Bey. Sorularınıza net bir cevap verebilmemiz için durumunuza dair kapsamlı bir değerlendirme yapmamız icap eder. Arzu ederseniz ofisimizden hukuk danışmanlığı hizmeti alabilirsiniz. İyi günler dileriz.