İştirak Nafakası Nasıl Hesaplanır, Şartları Nelerdir?

İştirak nafakası, butlan veya ayrılık, anlaşmalı veya çekişmeli boşanma davası sonucunda velayet hakkı kendisine bırakılmamış olan eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine mali gücü oranında katılmasıdır. İştirak nafakası çocukların korunması için öngörülmüş zorunlu yükümlülüktür ve iştirak nafakasına ilişkin hükümlerle, çocukların bakım ve giderlerinin karşılanması amaçlanmıştır.

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık durumlarında çocukların bakımı ve eğitim masraflarının karşılanması amacıyla bir ebeveynin diğerine yaptığı mali destektir. Çocukların temel ihtiyaçlarını karşılamak, onların yaşam standartlarını korumak ve sağlıklı bir gelişim süreci geçirmelerini sağlamak için bu nafaka türü büyük bir önem taşır. Çocukların hem fiziksel hem de psikolojik gelişimleri açısından, ebeveynlerin sorumluluklarını yerine getirmesi hayati bir konudur.

Boşanma sürecinde, ebeveynler arasında yaşanan anlaşmazlıklar çoğu zaman çocukların refahını etkileyebilir. İştirak nafakası, bu durumda çocukların en iyi şekilde desteklenmesini sağlamak amacıyla hukuki bir mekanizma olarak devreye girer. Nafaka miktarı, tarafların mali durumlarına, çocukların ihtiyaçlarına ve diğer koşullara bağlı olarak belirlenir. Dolayısıyla, iştirak nafakası sadece bir ödeme değil, aynı zamanda çocukların geleceği için bir yatırım niteliği taşır.

İştirak Nafakası Nedir? 

İştirak nafakası, butlan veya ayrılık ya da boşanma sonucunda velayet hakkı kendisine bırakılmamış olan eşin, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine mali gücü oranında katılmasıdır. TMK md.182/2 uyarınca; velayet hakkı kendisine verilmeyen eş mali gücü nispetinde çocuğun bakım ve eğitim harcamalarına katılmak zorundadır.

Yargıtay, iştirak nafakası hükmedilirken çocuğun yaşı, eğitim durumu, paranın alım gücü, çocuğun giderleri ile anne-babanın ekonomik durumları da dikkate alınarak nafakaya hükmedilmesi gerektiğini kararlarında vurgulamaktadır.  

İştirak nafakası kamu düzenine ilişkin olduğundan hâkim talebe gerek olmaksızın miktarını re’sen belirler. Hâkim, tarafların mali durumlarına ve çocuğun ihtiyaçlarını dikkate alarak talep olmaksızın kendiliğinden iştirak nafakasına hükmeder. Karar kesinleşince nafaka ödemeye başlanıp, çocuk ergin oluncaya kadar devam edilir. 

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık durumlarında çocukların bakımı, eğitimi ve genel yaşam masraflarını karşılamak amacıyla bir ebeveynin diğerine yaptığı mali yardımdır. Bu nafaka, çocuğun ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak belirlenir ve ebeveynler arasındaki sorumluluk paylaşımını düzenler. Temel amacı, çocukların yaşam standartlarını korumak ve onların sağlıklı bir gelişim süreci geçirmesini sağlamaktır.

İştirak nafakası, yalnızca çocukların günlük ihtiyaçlarını değil, aynı zamanda eğitim masraflarını, sağlık harcamalarını ve diğer sosyal ihtiyaçları da kapsar. Örneğin, çocuğun okula gitmesi, özel ders alması veya sağlık hizmetlerinden faydalanması gibi durumlar, nafakanın hesaplanmasında dikkate alınır.

Türk Medeni Kanunu’na göre, nafaka talep edebilmek için boşanma davasının açılmış olması gereklidir. İştirak nafakası, sürekli bir ödeme olarak düzenlenir ve mahkeme kararıyla belirlenen miktar, tarafların mali durumuna ve çocuğun ihtiyaçlarına göre ayarlanır. Ebeveynlerin ekonomik durumu, nafaka miktarının belirlenmesinde önemli bir rol oynar; zira nafakanın amacı, çocuğun en iyi şekilde desteklenmesidir.

Sonuç olarak, iştirak nafakası, boşanmış veya ayrı yaşayan ebeveynlerin çocukları üzerindeki sorumluluklarını düzenleyen önemli bir hukuki enstrümandır. Bu nafaka türü, çocukların refahını gözetirken, ebeveynlerin de adil bir yük paylaşımında bulunmalarını sağlar.

İştirak Nafakası Hangi Hallerde Söz Konusu Olur? 

• Boşanma davası sonunda velayet kendisine verilmiş olan eş, müşterek çocuk için ergin olmasına kadar diğer eşten iştirak nafakası talep edebilir.
• Çocuk ile baba arasındaki soy bağının tespiti için açılan davada da soy bağı tespit edilirse, davalının uygun nafaka miktarını depo etmesine veya geçici olarak çocuğa nafaka ödemesine karar verilebilir. Burada davacının herhangi bir talepte bulunmasına gerek yoktur. Hâkim, çocuk ile davalı arasında soy bağının tespit edilmesi halinde herhangi bir talebe gerek olmaksızın davalının uygun bir nafaka miktarını depo etmesine veya geçici olarak ödemesine karar verebilir. 
• Evliliğin butlanında da boşanmaya, ayrılığa ve evlenmenin butlanına karar veren mahkemece, çocuğun velayetine, velayet hakkı verilmeyen ana veya baba ile kişisel ilişki tesisi ve nafaka hususlarına karar verilir.
• Hâkim, boşanma davasında ayrılık kararına da hükmedebilir. Mahkeme ayrılığa hükmettiğinde bir eşe çocuğun velayet hakkını verirken diğerine de çocukla kişisel ilişki kurma hakkı ve iştirak nafakası ödemesine hükmetmektedir. 

Kimler İştirak Nafakası Talep Edebilir?

İştirak nafakası, boşanma veya ayrılık durumlarında çocukların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ödenen bir destek türüdür. Bu nafakayı talep edebilecek olanlar genel olarak şunlardır:

• Çocuklar: İştirak nafakası doğrudan çocukların ihtiyaçlarını karşılamak için ödenir. Dolayısıyla, nafaka talebinde bulunma hakkı, çocukların kendilerine ait değildir; ancak çocukların bakımını üstlenen ebeveyn veya yasal temsilcileri bu talebi mahkemeye iletebilir.
• Ebeveynler: Boşanmış veya ayrı yaşayan ebeveynlerden biri, diğerinin çocuklarına yönelik mali destek sağlamasını talep edebilir. Nafaka talep eden ebeveyn, çocuğun günlük ihtiyaçlarını, eğitim masraflarını ve diğer giderlerini karşılamak amacıyla bu talebi ortaya koyar.
• Vasi veya Yasal Temsilciler: Ebeveynin yokluğu veya yetersizliği durumunda, çocukların bakımını üstlenen diğer kişiler, yani vasiler veya yasal temsilciler de iştirak nafakası talebinde bulunabilir. Bu kişiler, çocukların refahını gözetmek amacıyla nafaka talebinde bulunma hakkına sahiptir.
• Mahkeme: Taraflar arasında anlaşmazlık durumunda, mahkeme de nafaka miktarını belirleyerek çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda gerekli düzenlemeleri yapabilir. Mahkeme, tarafların mali durumunu, çocuğun ihtiyaçlarını ve diğer koşulları dikkate alarak nafaka talebini değerlendirir.

İştirak nafakası talep edebilmek için, boşanma davasının açılması veya ayrılık durumunun resmi olarak belgelenmiş olması gereklidir. Bu nedenle, nafaka talepleri genellikle boşanma süreciyle birlikte gündeme gelir. Ebeveynlerin çocukları üzerindeki sorumluluklarını yerine getirebilmeleri için bu hukuki mekanizma, çocukların yaşam standartlarını koruma amacı taşır.

İştirak Nafakası Nasıl Talep Edilir?

İştirak nafakası talep etme süreci, belirli adımlar ve hukuki prosedürler gerektiren bir süreçtir. İşte iştirak nafakasının nasıl talep edileceğine dair aşamalar:

Boşanma Davası Açılması

İştirak nafakası talep edebilmek için öncelikle boşanma davasının açılması gerekmektedir. Boşanma davası, nafaka talebinin de gündeme gelmesi için bir zemin oluşturur.

Dava Dilekçesinin Hazırlanması

Boşanma davasıyla birlikte veya sonrasında, iştirak nafakası talep etmek isteyen tarafın, nafaka miktarını ve talep nedenlerini içeren bir dilekçe hazırlaması gerekir. Dilekçede, çocuğun ihtiyaçları, ebeveynlerin mali durumları ve nafakanın belirlenmesindeki diğer gerekçeler açıkça belirtilmelidir.

Gerekçeli Talep

Dilekçede, nafakanın neden talep edildiğine dair somut bilgiler sunulması önemlidir. Çocuğun günlük yaşam masrafları, eğitim giderleri ve sağlık harcamaları gibi detaylar, talebin güçlendirilmesine yardımcı olur.

Mahkemeye Başvuru

Hazırlanan dilekçe, yetkili mahkemeye sunulmalıdır. Genellikle, boşanma davasının açıldığı mahkeme, iştirak nafakası talebini de değerlendirir.

Duruşma Süreci

Mahkeme, nafaka talebini incelemek üzere bir duruşma belirleyebilir. Bu aşamada, her iki tarafın da görüşleri alınır. Ebeveynler, mali durumları ve çocukların ihtiyaçları hakkında bilgi sunarak talep ettikleri nafaka miktarını savunabilir.

Mahkeme Kararı

Duruşmalar sonucunda mahkeme, tarafların sunduğu delilleri değerlendirerek nafaka miktarını belirler. Bu karar, nafaka miktarını ve ne sıklıkla ödeneceğini içerebilir.

Nafaka Ödemeleri

Mahkeme kararı sonrası, nafaka ödemeleri belirlenen şartlar doğrultusunda başlar. Nafaka miktarı ve ödeme sıklığı, mahkeme kararında açıkça belirtilmelidir.

İtiraz Hakkı

Nafaka miktarına veya mahkeme kararına itiraz etmek isteyen taraf, belirli bir süre içinde üst mahkemeye başvurabilir. İtiraz süreci, ilgili hukuki prosedürlere göre işlemektedir.

Bu süreçte, nafaka talep eden tarafın, sürecin tüm aşamalarında dikkatli ve titiz olması, çocukların ihtiyaçlarının en iyi şekilde karşılanmasını sağlamak açısından kritik öneme sahiptir. İştirak nafakası, çocukların refahını korumaya yönelik bir hukuki mekanizma olduğundan, bu süreçte doğru bilgilere sahip olmak önemlidir.

İştirak Nafakası Nasıl Belirlenir? 

İştirak nafakası miktarının tespitinde çocuğun bakım ve eğitim giderlerinin belirlenmesi önemlidir. Hâkim, taraflar için ekonomik ve sosyal durum araştırması yaparak, uygun bir nafaka takdir etmelidir. Çocuğun yaşı, eğitim durumu, ihtiyaçları, anne ve babanın ödeme gücü, bakmakla yükümlü oldukları çocuk sayısı, kültürel düzeyleri nafaka belirlemesinde dikkate alınır. 

Velayet hakkı verilmeyen tarafın çocuğu için yaptığı harcama ve masraflar nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Yaptığı masrafları belgeleyerek nafakadan indirimini isteyebilir. Nafaka alacağının muaccel olduğu zaman faize hükmedilir. Anlaşmalı boşanma protokolünde taraflar kendi iradeleri ile iştirak nafakasını belirleyebilir.

İştirak Nafakası Miktarı

İştirak nafakasının miktarı, birkaç önemli faktöre dayanarak belirlenir. Bu faktörler, nafakanın adaletli ve çocukların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenmesini sağlamak için dikkate alınır. İşte iştirak nafakası miktarını etkileyen başlıca unsurlar:

1. Çocuğun İhtiyaçları

Çocuğun yaşadığı şartlar, eğitim durumu, sağlık ihtiyaçları ve sosyal gelişimi gibi unsurlar nafaka miktarını doğrudan etkiler. Örneğin, okul masrafları, kıyafet, beslenme ve sağlık harcamaları gibi giderler hesaplamada göz önünde bulundurulur.

2. Ebeveynlerin Ekonomik Durumu

Nafakanın belirlenmesinde ebeveynlerin gelir düzeyi de önemlidir. Hem nafaka talep eden hem de nafaka ödeyen tarafın mali durumu, ödeme gücü ve yaşam standartları değerlendirilir. Ebeveynlerin gelirleri, nafakanın ne kadar olacağına karar verirken dikkate alınan bir diğer önemli faktördür.

3. Yaş Durumu ve Gelişim Süreci

Çocuğun yaşı, ihtiyaçlarının ne kadar değişkenlik gösterdiğini belirler. Örneğin, daha küçük yaştaki çocuklar için temel ihtiyaçlar ön plandayken, ergenlik dönemindeki bir çocuk için eğitim ve sosyal etkinlikler gibi ek ihtiyaçlar da önem kazanır.

4. Mahkeme Kararları ve Hukuki İlkeler

İştirak nafakasının miktarı, mahkeme tarafından belirlenir ve bu süreçte yasal ilkeler göz önünde bulundurulur. Mahkeme, tarafların sunduğu belgeler ve kanıtlar doğrultusunda, nafakanın adil bir şekilde belirlenmesini sağlar.

5. Geçmiş ve Gelecek İhtiyaçlar

Nafaka belirlenirken, çocuğun geçmiş harcamaları ve gelecekte beklenen ihtiyaçları da göz önünde bulundurulmalıdır. Bu, nafakanın sürdürülebilirliğini sağlamak açısından önemlidir.

Nafaka miktarının belirlenmesi, her durumda farklılık gösterebilir ve genellikle taraflar arasında uzlaşmaya varılması tercih edilir. Ancak, uzlaşmanın sağlanamadığı durumlarda mahkeme devreye girerek, yukarıda belirtilen faktörleri dikkate alarak nafaka miktarını belirler. Böylece, iştirak nafakası, çocuğun ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak şekilde düzenlenmiş olur.

İştirak Nafakası Nasıl ve Ne Zaman Ödenir?

İştirak nafakası her ay peşin olarak ödenir. Kural olarak, Türk Lirası olarak ödenir. Taraflar anlaşarak nafaka miktarını belirleyebilecekleri gibi nafakanın yabancı para üzerinden de ödenmesini de kararlaştırabilirler. Ancak bunlar hâkimin onayına bağlıdır. 

Mahkeme, eşlerin ekonomik, sosyal durumunun değişmesine binaen TÜİK tarafından belirlenen üretici fiyat endeksi üzerinden gelecek yıllar için nafakanın ne miktarda ödenmesi gerektiğini karara bağlayabilir.

İştirak nafakası davasında davanın açıldığı tarih dikkate alınır. Bu nedenle, nafaka alacağına karar tarihinden itibaren yasal faize karar verilmesi gerekir. Kararın verilmesiyle beraber faiz yürütülebilir. 

İştirak nafakası, mahkeme kararı ile belirlenen bir mali destek olup, çocukların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla ödenir. Nafakanın ödenme şekli ve zamanlaması, mahkeme kararında net bir şekilde belirlenir. İşte iştirak nafakasının nasıl ve ne zaman ödendiğine dair detaylar:

Ödeme Şekli

• Aylık Ödeme: İştirak nafakası genellikle aylık olarak ödenir. Mahkeme, nafaka miktarını belirlerken bu sıklığı dikkate alır.
• Nakit veya Banka Transferi: Nafaka ödemeleri, taraflar arasında anlaşmaya bağlı olarak nakit ya da banka transferi şeklinde yapılabilir. Banka transferi, kayıt altında olduğu için genellikle daha güvenilir bir yöntem olarak tercih edilir.

Ödeme Zamanı

• Mahkeme Kararı ile Başlama: Nafaka ödemeleri, mahkeme kararının kesinleştiği tarihten itibaren başlar. Karar, taraflara tebliğ edildikten sonra, belirlenen ödeme takvimine göre ilk ödeme yapılır.
• Belirlenen Tarihler: Mahkeme, nafakanın ne zaman ödeneceğini de belirleyebilir. Örneğin, her ayın belirli bir gününde ödeme yapılması kararlaştırılabilir.

Zamansal Esneklik

• Acil Durumlar: Nafaka alacaklısı taraf, çocukların acil ihtiyaçları olduğunda mahkemeye başvurarak ödemelerin hızlandırılmasını talep edebilir.
• Gecikme Durumları: Nafaka ödemelerinin zamanında yapılmaması durumunda, alacaklı taraf mahkemeye başvurarak geciken ödemelerin tahsili için yasal işlemlere başlayabilir.

Yeniden Değerlendirme

• Mali Durum Değişiklikleri: Ebeveynlerin mali durumları değiştiğinde, iştirak nafakasının gözden geçirilmesi talep edilebilir. Mahkeme, tarafların mali durumunu ve çocuğun ihtiyaçlarını dikkate alarak nafaka miktarını yeniden belirleyebilir.

Duruşma ve Karar Süreci

• Mahkeme Duruşmaları: Nafakanın nasıl ve ne zaman ödeneceği ile ilgili her türlü uyuşmazlık durumunda, mahkeme duruşması yapılabilir. Bu duruşmalarda taraflar, nafaka ödemeleri ile ilgili taleplerini sunabilirler.

Sonuç olarak, iştirak nafakasının ödenmesi süreci, mahkeme kararları doğrultusunda düzenlenir ve çocukların ihtiyaçlarını karşılama amacını taşır. Taraflar arasındaki iletişim ve anlaşma, ödemelerin düzenli bir şekilde yapılabilmesi açısından önemlidir.

İştirak Nafakasının Artırılması ve Azaltılması Prosedürü

TMK md.331 uyarınca, çocuğun gereksinimlerinde veya anne ve babanın mali gücünde veya yaşam şartlarının değişmesi halinde hâkimin, talep üzerine iştirak nafakasının yeniden belirlemesi veya kaldırması mümkündür. Nafakaya ilişkin değişiklik (azaltma veya kaldırma) talebinde bulunan, durumu ispat etmelidir. Dava eşlerden biri veya çocuk tarafından açılabilir ve herhangi bir süre şartı yoktur. 

İştirak nafakasının artırılması veya azaltılması kararı, dava tarihi itibariyle hüküm doğurmakta olup, karar verildikten sonra durumda değişiklik olmuşsa ona göre tekrar arttırılıp, azaltılabilir veya kaldırılabilir. 

İştirak nafakası, çocukların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla belirlenen bir destek olduğu için, zamanla değişen koşullara bağlı olarak artırılması veya azaltılması gerekebilir. Nafakanın artırılması veya azaltılması için izlenmesi gereken prosedürler şunlardır:

Nafakanın Artırılması

Gerekçe Hazırlama: Nafakanın artırılması için, talep eden tarafın geçerli bir gerekçe sunması gerekir. Bu gerekçeler arasında çocuğun artan ihtiyaçları, eğitim masraflarındaki yükseliş veya nafaka ödeyen tarafın gelirinin artması gibi durumlar yer alabilir.

Dava Dilekçesi: Nafaka artırılması talebi için, mahkemeye başvurulması gerekmektedir. Talep eden taraf, mahkemeye bir dilekçe sunarak mevcut nafaka miktarının artırılmasını talep etmelidir. Dilekçede, artış gerekçeleri ve talep edilen yeni miktar net bir şekilde belirtilmelidir.

Mahkeme İncelemesi: Mahkeme, tarafların mali durumlarını ve çocuğun ihtiyaçlarını değerlendirerek nafaka artışı talebini inceler. Gerekli gördüğünde, duruşma düzenleyerek her iki tarafın görüşlerini alabilir.

Karar: Mahkeme, değerlendirmeleri sonucunda nafaka miktarını artırabilir. Yeni miktar, mahkeme kararıyla kesinleşir ve belirlenen tarihlerde ödenmeye başlanır.

Nafakanın Azaltılması

Gerekçe Sunma: Nafakanın azaltılması için, nafaka ödeyen tarafın geçerli bir neden sunması gerekir. Bu nedenler arasında, mali durumdaki olumsuz değişiklikler, işsizlik veya sağlık sorunları gibi durumlar yer alabilir.

Dava Dilekçesi: Nafaka azaltılması talebi için, yine mahkemeye bir dilekçe sunulması gerekmektedir. Dilekçede, mevcut nafaka miktarının azaltılmasını talep eden tarafın gerekçeleri açıkça belirtilmelidir.

Mahkeme Değerlendirmesi: Mahkeme, tarafların mali durumlarını, çocukların ihtiyaçlarını ve sunulan gerekçeleri değerlendirerek durumu inceler. Gerekli görüldüğünde, duruşma yaparak her iki tarafın da görüşlerini alabilir.

Karar: Mahkeme, değerlendirme sonucunda nafaka miktarını azaltabilir. Yeni nafaka miktarı, mahkeme kararıyla belirlenir ve bu karar taraflara tebliğ edilir.

İştirak Nafakası Ödenmezse Ne Olur?

İştirak nafakasının ödenmemesi, çocukların ihtiyaçlarını olumsuz etkileyebilir ve bu durumun hukuki sonuçları vardır. Nafaka ödemelerinin zamanında yapılmaması halinde karşılaşılabilecek bazı durumlar şunlardır:

İlk olarak, gecikme durumunda alacaklı taraf, geciken ödemeleri talep etme hakkına sahiptir. Nafaka ödenmediğinde, alacaklı taraf mahkemeye başvurarak, geciken ödemelerin tahsil edilmesini talep edebilir. Bu süreçte mahkeme, gerekli incelemeleri yaparak nafaka miktarının ödenmesine yönelik karar verebilir.

Eğer nafaka ödenmemeye devam ederse, alacaklı taraf icra takibi başlatabilir. İcra mahkemesine başvurarak, nafakanın ödenmemesi durumunda icra yoluyla tahsil edilmesi talep edilebilir. Bu durumda, nafaka ödeyenin mal varlığına haciz konulabilir ve ödenmeyen nafaka miktarı bu şekilde tahsil edilebilir.

Ayrıca, nafaka ödenmemesi belirli şartlar altında suç teşkil edebilir. Nafaka ödeyen taraf, mahkeme kararına uymadığı takdirde hapis cezası ile karşılaşabilir. Ancak bu durum genellikle mali imkânların yetersizliği nedeniyle yaşanıyorsa, cezai yaptırımlarla sonuçlanmayabilir.

Nafaka ödemeleri konusunda sorun yaşayan taraf, mahkemeye başvurarak mevcut durumu açıklayabilir. Mahkeme, tarafların mali durumunu göz önünde bulundurarak yeni bir karar verebilir.

Son olarak, taraflar arasında iletişim sağlanarak gecikme süreleri ve ödemelerin yeniden düzenlenmesi konusunda uzlaşma sağlanabilir. Bu, hukuki süreçlerin hızını azaltabilir.

Özetle, iştirak nafakasının ödenmemesi, hem çocukların ihtiyaçlarını olumsuz etkileyebilir hem de nafaka ödeyen taraf için hukuki yaptırımlar doğurabilir. Bu nedenle, nafaka yükümlülüklerinin yerine getirilmesi, tarafların sorumluluğundadır ve olası sorunların önüne geçmek için hukuki yollarla çözüm aramak önemlidir.

İştirak Nafakası Nasıl Sona Erer?

İştirak nafakası kaldırılması; çocuğun ergin olmasıyla, evlenmekle, mahkeme kararıyla ergin olmakla, nafaka yükümlüsünün ölümü ile gerçekleşir. İştirak nafakası nafaka alacaklısının velayet hakkının kalkması gibi durumlarda da sona erer. Ayrıca iştirak nafakasından yararlanan çocuğun ergin olmadan önce çalışmaya başlayarak hayatını kazanmaya başlaması halinde de nafaka yükümlüsü mahkemeye başvurarak nafakanın sona ermesini talep edebilir. 

İştirak nafakası yükümlüsü, hiçbir kusuru olmaksızın malvarlığını kaybetmesi ve ekonomik olarak yoksul duruma düşerek nafaka ödeyemeyecek hale gelmesi durumunda, mahkemeye başvurarak iştirak nafakasının sona erdirilmesini talep edebilir.

İştirak nafakası, belirli koşullar altında sona erer. Nafakanın sona ermesi, genellikle çocuğun ihtiyaçları ve ebeveynlerin yükümlülükleri ile ilgili durumların değişmesiyle ilişkilidir. İşte iştirak nafakasının sona erebileceği durumlar:

Çocuğun Ergin Olması

İştirak nafakası, çocuğun 18 yaşına girmesiyle sona erer. Çocuk ergin olduğunda, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme durumuna geldiği için nafaka ödenmesi gerekliliği ortadan kalkar.

Eğitim Durumuna Bağlı Sona Erme

Eğer çocuk, 18 yaşını doldurmuş olsa bile eğitimine devam ediyorsa, nafaka ödemeleri genellikle bu eğitim süresince devam eder. Bu durum, çocuğun üniversite gibi yükseköğretim kurumlarına devam etmesi halinde de geçerlidir. Ancak, bu süre genellikle belirli bir yaş sınırıyla sınırlıdır; örneğin, 25 yaşına kadar sürebilir.

Çocuğun Kendi İhtiyaçlarını Karşılayabilmesi

Çocuk, kendi başına geçimini sağlayabilecek bir duruma geldiğinde (örneğin, iş bulması durumunda) nafaka ödemeleri sona erebilir. Bu durum, nafaka ödeyen tarafın mahkemeye başvurmasıyla değerlendirilebilir.

Çocuğun Ölümü

Nafaka, çocuğun vefat etmesi durumunda da sona erer. Bu durumda, nafaka ödemeleri durur.

Ebeveynlerin Yeniden Evliliği veya Çocuğun Yeni Bir Aile Ortamına Geçmesi

Bazı durumlarda, çocuğun başka bir aile ortamına geçişi (örneğin, evlat edinme) veya nafaka alacaklısı ebeveynin yeniden evlenmesi, iştirak nafakasının sona ermesine neden olabilir. Ancak bu durumlar, mahkeme kararıyla netleşir.

Mahkeme Kararı

Nafakanın sona ermesi için mahkemeye başvurulması gereklidir. Nafaka ödeyen taraf, belirli bir gerekçe ile nafakanın kaldırılmasını talep edebilir. Mahkeme, tarafların durumunu değerlendirerek bir karar verir.

Sonuç olarak, iştirak nafakası, çocuğun yaşına, eğitim durumuna, bağımsızlık seviyesine ve diğer koşullara bağlı olarak sona erer. Nafakanın sona ermesi süreci, her durumda mahkeme kararı ile netleştirilmelidir.

İştirak Nafakasında Görevli ve Yetkili Mahkeme Neresidir? 

Çekişmeli boşanma davasında iştirak nafakası talep ediliyorsa davanın görüleceği mahkeme boşanma davasına bakan mahkemedir. TMK md. 177’ye göre; iştirak nafakası davası, boşanma davasından sonra açılmışsa, nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir. Ancak bu kesin yetki değil, özel yetkidir. Davacı, davayı davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açabilir. 

Nafaka davalarında görevli mahkeme Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemelerinin olmadığı yerde ise Asliye Hukuk Mahkemesi davaya Aile Mahkemesi sıfatı ile bakar. 

İştirak nafakası talebi, boşanma veya ayrı yaşama durumlarında çocukların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılan hukuki bir başvurudur. Bu süreçte, görevli ve yetkili mahkemenin belirlenmesi oldukça önemlidir. İşte iştirak nafakasında görevli ve yetkili mahkeme ile ilgili temel bilgiler:

Görevli Mahkeme

İştirak nafakası davaları, genel olarak aile mahkemelerinde görülür. Türkiye’de aile mahkemeleri, boşanma, velayet, nafaka gibi aile içi konularda uzmanlaşmış mahkemelerdir. Bu nedenle, iştirak nafakası talepleri aile mahkemelerine sunulmalıdır.

Yetkili Mahkeme

Yetkili mahkeme, nafaka talebinin yapılacağı mahkemedir. İştirak nafakası talepleri, aşağıdaki şartlara göre belirlenen yetkili mahkemelere yapılır:

• Tarafların İkametgahı: Nafaka talep eden tarafın veya nafaka ödeyen tarafın ikametgahı, yetkili mahkemenin belirlenmesinde önemlidir. Nafaka talebi, tarafların ikamet ettikleri yerin aile mahkemesine yapılmalıdır.
• Boşanma Davasının Görüldüğü Mahkeme: Eğer taraflar boşanma davası açmışlarsa, iştirak nafakası talebi, boşanma davasının görüldüğü mahkeme üzerinden de yapılabilir. Bu durumda, mahkeme, nafaka talebini aynı dava dosyasında değerlendirebilir.

Mahkeme Kararları

Mahkeme, nafaka talebini değerlendirirken, tarafların mali durumunu, çocukların ihtiyaçlarını ve diğer koşulları dikkate alır. Dava süreci, mahkeme kararlarıyla yönlendirilir ve nafaka miktarı belirlenir.

İtiraz ve Temyiz Süreçleri

Nafaka kararına karşı çıkan taraf, belirli bir süre içinde itiraz edebilir. İtirazlar, yetkili mahkeme tarafından değerlendirilir. Ayrıca, mahkeme kararına karşı temyiz süreci de mevcuttur; bu süreçte, üst mahkeme devreye girer.

Sonuç olarak, iştirak nafakasında görevli mahkeme aile mahkemesidir ve yetkili mahkeme, tarafların ikametgahına veya boşanma davasının görüldüğü mahkemeye bağlı olarak belirlenir. Tarafların, nafaka talepleri için doğru mahkemeye başvurmaları, sürecin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi açısından önemlidir.

İştirak Nafakası Davasında Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır? 

İştirak nafakası, çocuk ergin oluncaya kadar her zaman istenebilir. İştirak nafakası, Borçlar Kanunu md.126/2’ye göre, beş yıllık zamanaşımına tabidir. Nafaka alacaklısı, takip yapmaz veya nafaka borçlusunu temerrüde düşürmezse, nafaka davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olduğundan, nafaka alacaklısı beş yıldan geriye olan ve tahakkuk eden nafakaları talep edemez. Beş yıllık zamanaşımının başlangıç tarihi, iştirak nafakasının tahakkuk ettiği aydır.

30 Ekim 2024