Şikayet dilekçesi, gerçekleşen bir fiilin kanunen suç olduğunu belirterek sorumlular hakkında ceza soruşturması başlatılması talebiyle Cumhuriyet Savcılığı’na verilen yazılı başvurudur. Basitçe, bir suçtan zarar gören kişinin polise veya savcılığa yaptığı şikayet başvurusunun belgesidir. Bu dilekçe sayesinde, savcılık olayı inceleyerek gerekli soruşturmayı yürütür ve şartlar oluşursa kamu davası açar.
Hukuki terminolojide suç duyurusu dilekçesi terimi de aynı anlama gelir ve şikayet dilekçesi ile eş anlamlıdır. Örneğin, hırsızlık, dolandırıcılık, hakaret, yaralama gibi kanunen suç sayılan bir eylemin mağduru iseniz, savcılığa suç duyurusu/şikayet dilekçesi vererek adli süreç başlatılmasını talep edebilirsiniz.
Bu dilekçe, genellikle suçtan doğrudan zarar gören mağdur tarafından yazılır; ancak suça tanık olan herhangi biri de ihbarda/şikayette bulunabilir. Şikayet dilekçesi vermek, birçok suç için vatandaşın hakkı iken bazı ağır suçlar için yasal bir yükümlülük haline de gelebilir (örneğin, ciddi bir suçu yetkili makamlara bildirmemek Türk Ceza Kanunu’na göre ayrı bir suç teşkil edebilir).
Suç Duyurusu Dilekçesi Hangi Durumlarda Verilir?
Suç duyurusu dilekçesi, bir suç işlendiğini düşündüğünüz veya bundan zarar gördüğünüz her durumda verilebilir. Özellikle:
- Mağduru olduğunuz
- Tanığı olduğunuz
- Şikayete bağlı
- Resen soruşturulan
Suçlar ve kurumsal şikayetler için şikayet dilekçesi verilebilir.
1. Mağdur Olduğunuz Suçlar
Size karşı işlenen hırsızlık, dolandırıcılık, yaralama, tehdit, hakaret gibi bir fiilde, faillerin cezalandırılması için savcılığa şikayet dilekçesi verebilirsiniz. Bazı suçlar takibi şikayete bağlı suçlar olup, mağdurun şikayeti olmazsa devlet resen (kendiliğinden) dava açmaz. Örneğin;
- hakaret,
- tehdit,
- basit yaralama,
gibi suçlarda mağdur şikayet etmezse yasal süreç başlamaz. Bu tip suçlarda, Türk Ceza Kanunu (TCK) md. 73 uyarınca mağdurun olayı ve faili öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunması gerekir; aksi halde şikayet hakkı düşer.
Dolayısıyla, böyle durumlarda vakit kaybetmeden dilekçenizi vermelisiniz. Şikayete tabi olmayan (yani savcılığın resen soruşturabileceği) ağır suçlarda ise süre kısıtlaması yoktur, ama yine de delillerin kaybolmaması için mümkün olan en kısa sürede suç duyurusunda bulunmak yararlıdır.
2. Tanık Olduğunuz Suçlar
Bir suç eylemine bizzat tanık olduysanız veya suç teşkil eden bir durumu öğrendiyseniz (örneğin komşunuzun evine hırsız girdiğini gördüyseniz), durumu yetkililere bildirmek için şikayet/ihbar dilekçesi yazabilirsiniz. Her ne kadar doğrudan mağdur olmasanız da, suçun aydınlatılması ve kamu düzeninin sağlanması için vatandaş olarak ihbar hakkınız ve göreviniz vardır. Özellikle kamu güvenliğini tehdit eden ciddi suçlarda durumu bildirmek toplumsal bir sorumluluktur.
3. Şikayete Bağlı Suçlarda
Kanun bazı suçların soruşturulmasını mağdurun şikayetine bağlamıştır. Bu suçların kapsamına giren bir eylem ile karşılaşmışsanız dilekçe vermek olmazsa olmazdır. Örneğin, kişiye basit şekilde zarar verme, konut dokunulmazlığının ihlali, cinsel taciz, tehdit, hakaret gibi suçlar şikayete tabidir. Bu gibi durumlarda dilekçenizi yasal süresi içinde vermezseniz, failin cezalandırılması mümkün olmayabilir.
4. Resen Soruşturulan Suçlarda
Cinayet, ağır yaralama, uyuşturucu ticareti, cinsel saldırı, dolandırıcılık gibi kendiliğinden (resen) soruşturulan suçlar için de suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Bu suçlarda şikayet olmasa bile savcılık bir şekilde haberdar olursa soruşturma yapacaktır; fakat yine de olayı sizden öğrenmeleri adalete yardımcı olacaktır. Örneğin dolandırıcılık suçunda başka mağdurlar da olabilir ve sizin şikayetinizle birlikte geniş çaplı bir soruşturma başlatılabilir.
5. Kurumsal Şikayetler
Bireylerin yanı sıra tüzel kişiler (şirket, dernek vb.) de yetkili temsilcileri aracılığıyla suç duyurusunda bulunabilir. Örneğin şirketinizin malına zarar veren bir çalışan hakkında ya da kurumunuza karşı işlenen bir suç için kurum avukatınız savcılığa şikayet dilekçesi verebilir.
Önemli: Şikayet dilekçesi verirken iddialarınızın gerçek ve samimi olmasına dikkat edin. Asılsız ihbarda bulunmak, iftira atmak kanunen suçtur (TCK 267’ye göre iftira suçunun cezası 1 ila 4 yıl hapistir). Bu nedenle, bir kişiyi kasıtlı olarak işlemediği bir suçla itham eden, yalan beyanda bulunan kişi de ceza alabilir.
Şikayet Dilekçesi Nereye Verilir?
Şikayet (suç duyurusu) dilekçenizi suçun işlendiği yerin bağlı olduğu Cumhuriyet Başsavcılığı’na hitaben yazmalısınız. Uygulamada dilekçeler çoğunlukla doğrudan ilgili Cumhuriyet Savcılığına sunulur. Örneğin suç Antalya’da işlendi ise dilekçenizin başlığı “Antalya Cumhuriyet Başsavcılığı’na” şeklinde olmalıdır.
Dilekçenizi teslim edebileceğiniz merciler şunlardır:
Savcılığa Bizzat Başvuru
Adliyedeki müracaat savcılığı kalemine dilekçenizi elden verebilirsiniz. Bu en yaygın yöntemdir. Dilekçe verildiğinde görevli, başvurunuza bir soruşturma numarası (Hazırlık no) verecektir. Bu numara ile ileride dosyanızı takip edebilirsiniz (soruşturma aşaması gizli olduğu için e-Devlet’ten görüntülenemez, gerektiğinde savcılığa giderek bu numarayla bilgi alabilirsiniz).
Polis veya Jandarmaya Başvuru
Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) md. 158’e göre suç ihbar veya şikayeti kolluk makamlarına (polis, jandarma) da yapılabilir. Eğer karakola şikayette bulunursanız, polis tutanak tutup dilekçenizi alarak ilgili Cumhuriyet Savcılığı’na iletir. Yani karakola gitmek de geçerli bir yoldur.
Diğer Makamlar
Valilik, kaymakamlık veya doğrudan ilgili mahkemeye yapılan şikayetler de usulen savcılığa gönderilir. Yani yanlış yere başvursanız bile, yetkili makama iletilir; ancak en hızlı sonuç için doğrudan savcılığa veya polise gitmek tavsiye edilir.
Yurt Dışından Başvuru
Suç yurt dışında işlendi fakat Türkiye’de takibi gerekiyorsa (örneğin yurt dışında Türk vatandaşına karşı işlenen bir suç), bulunduğunuz ülkedeki Türk elçiliği veya konsolosluk aracılığıyla da suç duyurusunda bulunabilirsiniz. Konsolosluk dilekçenizi alıp Türkiye’de ilgili makamlara iletecektir.
CİMER Ve Online İhbar
E-Devlet üzerinden Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) kanalıyla da ihbar/şikayet iletmek mümkündür. CİMER başvuruları ilgili mercilere (genellikle savcılıklara) yönlendirilir. Ancak, CİMER üzerinden yapılan suç duyurusu başvurularında metin uzunluğu 3000 karakter ile sınırlıdır. Bu sınır nedeniyle olayın tüm ayrıntılarını anlatmak zor olabilir ve hak kaybına yol açabilecek eksik ifadeler verilebilir. Mümkünse önemli suçlarda doğrudan savcılığa yazılı dilekçe vermek daha etkilidir. (CİMER daha çok idari şikayetler için pratik bir yol sağlar; suç duyurularında ise yüz yüze başvuru daha sağlıklı olabilir.)
Not: Savcılığa yapılan şikayet başvuruları için herhangi bir harç veya ücret alınmaz, işlem ücretsizdir. Dilekçenizi verirken sizden posta ücreti, harç vb. talep edilmez. Sadece fotokopi, çıktı alma gibi masrafları kendiniz karşılamanız gerekebilir.
Şikayet Dilekçesi Nasıl Yazılır?
Şikayet dilekçesi, resmi bir dilekçe formatında yazılmalıdır. Dilekçede bulunması gereken bölümleri ve bilgileri adım adım şöyle sıralayabiliriz:
(Şikayet dilekçesi yazarken dilekçenin başlığı, taraf bilgileri ve olayın özeti mutlaka belirtilmeli; resmi ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.)
- Yetkili Makam Başlığı:
Dilekçenin en üstüne, başvurulan makamın adı yazılır. Örneğin: “… CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA”. Üç nokta yerine suçun gerçekleştiği il/ilçe adı gelecek şekilde büyük harflerle ortalanmış olarak yazın. Bu, dilekçenin kime hitaben yazıldığını gösterir.
- Şikayet Edenin Bilgileri:
Başlığın altında sol sütunda “Şikayet Eden:” yazıp kendi kimlik bilgilerinizi belirtin. Adınız soyadınız, T.C. kimlik numaranız, açık adresiniz, telefon numaranızı ekleyin. Bu bilgiler, savcılığın sizinle iletişime geçebilmesi için gereklidir. (Bir avukat aracılığıyla başvuruluyorsa ayrıca avukat bilgileri “Vekili” olarak eklenir.)
- Şüphelinin Bilgileri:
Suç duyurusunda bulunduğunuz, şikayet edeceğiniz kişi ya da kişilerin kimlik bilgileri yazılır. “Şüpheli:” başlığı altında adı, soyadı, biliniyorsa adresi, telefonu ve diğer kimlik bilgileri belirtilir. Eğer failin kim olduğunu bilmiyorsanız, bu kısmı “Faili Meçhul” (faili bilinmeyen) şeklinde doldurun. Bilinmeyen şüpheli durumda bile şikayet dilekçesi verebilirsiniz; savcılık gerekli araştırmayı yaparak failin kimliğini tespit etmeye çalışacaktır.
- Suçun Konusu ve Tarihi:
Hangi suçtan dolayı şikayetçi olduğunuzu belirtin. Örneğin “Suç: Hırsızlık (TCK md.141)” veya “Suç: Kasten Yaralama” gibi ilgili suç adını yazabilirsiniz. Suçun kanundaki karşılığını tam olarak bilemeseniz de önemli değil; savcılık anlatımınıza göre suç niteliğini kendisi takdir edecektir. Ardından suçu işlenme tarihini “Suç Tarihi:” olarak gün/ay/yıl biçiminde yazın. Örn: 01/01/2025. Eğer bir süreklilik veya farklı tarihler söz konusuysa bunları da belirtin. Suç tarihini yazmak, özellikle şikayete tabi suçlarda 6 aylık şikayet süresinin hesabı için önemlidir.
- Olayın Özeti ve Açıklamalar:
Bu bölüm dilekçenizin gövdesidir. Yaşanan olayı tüm detaylarıyla, kronolojik ve anlaşılır şekilde anlatın. “Açıklamalar:” başlığıyla başlayıp paragraf veya madde imleriyle olayı açıklayın. Ne oldu? Nerede oldu? Nasıl oldu? Kim yaptı? sorularını yanıtlayacak şekilde bilgi verin. Mümkün olduğunca somut ve objektif bir dil kullanın; duygusal ifadelerden kaçının. Örneğin: “21/01/2025 tarihinde saat 14:30’da işyerime gelen X şahıs, aramızda çıkan tartışma sonucu bana vurmak suretiyle yaralamıştır. Aynı zamanda ‘seni öldüreceğim’ diyerek tehdit etmiştir.” gibi net cümlelerle olayı anlatın. Birden fazla olay veya fiil varsa kronolojik sırayla numaralandırarak yazmak faydalı olabilir. Bu bölümde tanıkların isimlerini, olaya dair önemli ayrıntıları da ekleyin. Unutmayın, şikayet eden olarak olayın hukuki nitelendirmesini yanlış yapmanız dilekçenizin reddine yol açmaz; savcı sizin anlatımınıza göre doğru suç maddesini kendisi uygulayacaktır.
- Deliller:
Olayla ilgili elinizde bulunan veya bildiğiniz delilleri belirtin. “Deliller:” başlığı altında maddeler halinde yazabilirsiniz. Örneğin: “Güvenlik kamerası kayıtları, görgü tanığı Ali Y. ifadeleri, doktor raporu, WhatsApp yazışma kayıtları…” gibi. Elinizde belge, fotoğraf, video gibi delil varsa dilekçeyle birlikte sunacağınızı not edin. Delil olmasa da suç duyurusu yapılabilir; ancak deliller suçu ispatlamada önemli rol oynar. Bu nedenle varsa mutlaka belirtin ve mümkünse dilekçeye ekleyin (örneğin ekler kısmında listeleyin).
- Hukuki Nedenler (İlgili Kanun Maddeleri):
Dilekçenizin sonunda, olayla ilgili olan kanun maddelerini yazabilirsiniz.
- Sonuç ve Talep:
Dilekçenin en sonunda “Sonuç ve Talep:” veya “Netice ve Talep:” bölümünde şikayetiniz sonucunda ne talep ettiğinizi belirtin. Genelde tek bir paragraf halinde şu şekilde yazılır: “Yukarıda arz ettiğim nedenlerle, [şüpheli adına yer vererek] hakkında gereken soruşturmanın yapılarak kamu davası açılmasını ve cezalandırılmasını arz ve talep ederim.” Bu cümleyle savcıdan isteğinizi net olarak ifade etmiş olursunuz. Örneğin: “… hakkında kasten yaralama ve hakaret suçlarından soruşturma yürütülmesini ve kamu davası açılmasını saygılarımla arz ve talep ederim.” diyebilirsiniz.
- Tarih ve İmza:
Son olarak sağ alt köşeye dilekçeyi yazdığınız tarihi (gün/ay/yıl) yazın ve adınız soyadınızın altına ıslak imzanızı atın. İmza olmazsa dilekçeniz işleme konulmayabilir, bu yüzden unutmayın. Eğer elden veriyorsanız imzalı bir nüshayı verip bir nüshasını da alındı kaşesi vurulduktan sonra kendinizde saklayın.
Savcılığa Şikayet Dilekçesi Örneği
Yaşamın olağan seyri içinde herhangi bir suçun mağduru, zarar göreni olabiliriz. Bu tür bir durum karşısında yapmamız gereken, yetkili mercilere başvurmak ve suç hakkında şikayetçi olmaktır. Şikayetçi olunabilmesi içinse yazılı bir dilekçe ile başvuru yapılması gerekir. Bu nedenle, suç duyurusunda bulunmak isteyen kişilerin yararlanması adına içeriğimizde Savcılığa Şikayet Dilekçesi Örneği paylaşmış bulunuyoruz.
ANTALYA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA Şikayet Eden : Adı Soyadı – T.C. Kimlik numarası – Adres ve telefon bilgileri Şikayet Edilen : Adı Soyadı – T.C. Kimlik numarası – Adres ve telefon bilgileri (Şüpheli belli değil ise bu bölüme faili meçhul yazılmalıdır) Suç : Kasten yaralama, hakaret, tehdit, iş yeri dokunulmazlığının ihlali Suç Tarihi : 15/01/2021 Açıklamalar : 15/01/2021 tarihinde şikayet edilen şüpheli ….. isimli kişi sahibi bulunduğum iş yerime gelerek bir anda küfürler ve tehditler yağdırarak üzerime saldırmış ve beni dövmeye başlamıştır. Hiç anlamadığım bir şekilde dükkanımı basan şüpheli hem beni dövmüş, hem de tarafıma hitaben “gerizekalı, aptal, seni öldüreceğim, seni bu şehirde yaşatmayacağım” şeklinde cümleler sarf ederek tehdit ve hakaret etmiştir. Kendisine defalarca dükkanımı terk etmesini söylememe rağmen gitmemiş ve suç oluşturan bu eylemlerine devam etmiştir. Çevredeki esnafların araya girmesi ile şüpheli dükkanımdan uzaklaştırılmıştır. Bu hususta dükkanımın bulunduğu sokaktaki diğer esnafların tanık olarak dinlenmesini ve kamera kaydı araştırılması yapılmasını talep ediyorum. Şüphelinin tarafıma saldırmasının ardından Antalya Devlet Hastanesinden aldığım darp raporunu dosyaya sunuyorum. Tüm bu açıklamalar ışığında dükkanıma gelerek tarafıma saldıran, tehdit ve hakaret eden şüpheli ….. isimli kişi hakkında kasten yaralama, hakaret, tehdit, iş yeri dokunulmazlığının ihlali suçlarından soruşturma yürütülmesini ve kamu dava davası açılmasını isteme gereğim hasıl olmuştur. Deliller : Kamera kaydı, darp raporu, tanık beyanları vs her türlü delil İstem ve Sonuç: Yukarıda ayrıntılı izah ettiğim üzere dükkanıma gelerek tarafıma saldıran, tehdit ve hakaret eden şüpheli ….. isimli kişi hakkında kasten yaralama, hakaret, tehdit, iş yeri dokunulmazlığının ihlali suçlarından soruşturma yürütülmesini ve kamu dava davası açılmasını sayın savcılığınızdan saygılarımla arz ve talep ederim. …/…/… Şikayet Eden – Adı Soyadı – İmza
Şikayet Dilekçesi Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Şikayet dilekçenizi hazırlarken mevzuata uygunluk ve doğruluk açısından şu noktalara dikkat edin:
- Olayın Suç Teşkil Ettiğinden Emin Olun: Başvurduğunuz eylemin gerçekten kanunen suç olup olmadığını değerlendirin. Taraflar arası sıradan bir anlaşmazlık veya hukuki bir alacak verecek meselesi ceza hukuku yerine hukuk mahkemelerinin konusu olabilir. Örneğin, tamamen ticari bir uyuşmazlık veya sözleşme ihlali durumunu yanlışlıkla savcılığa şikayet ederseniz, savcılık “hukuki ihtilaf” diyerek takipsizlik verebilir veya konuyu adliyenin hukuk mahkemesine yönlendirebilir. Bu nedenle, eğer eylemin suç olup olmadığı konusunda tereddüdünüz varsa bir avukata danışmak faydalı olur.
- Süreleri Kaçırmayın: Özellikle şikayete tabi suçlarda 6 aylık hak düşürücü süreyi geçirmemeye özen gösterin. Olayın üzerinden çok zaman geçmeden başvurmak delillerin tazeliği ve bulunması açısından da avantaj sağlar. Eğer şikayet süresini geçirirseniz, o suçtan dolayı artık şikayetçi olamazsınız ve savcılık soruşturma açamaz (bu durumda ancak farklı bir suç unsuru varsa değerlendirilebilir).
- Yetkili Makama Başvurun: Dilekçeyi doğru yere hitaben yazmak süreci hızlandırır. Yanlış yere verseniz de iletilir dedik, ancak direkt yetkili savcılığa vermek zaman kazandırır. Ayrıca suç hangi şehirde işlendi ise oranın savcılığına vermek genellikle doğru olandır; farklı bir yerde başvurursanız yetkisizlik dolayısıyla dilekçeniz yine ilgili yere gönderilir, bu da zaman kaybıdır.
- Açık ve Net İfade Kullanın: Dilekçenizi okuyan savcının olayı rahatça anlayabilmesi gerekir. Kişisel öfkeler veya gereksiz uzun girişlerle anlatımı bulandırmayın. Kısa ve net cümlelerle, mümkünse maddeler halinde anlatın. Özellikle teknoloji yoluyla işlenen suçlarda (ör. sosyal medya üzerinden hakaret) teknik detayları (tarih, saat, kullanıcı adı, URL vs.) net yazın.
- Delil Sunmaktan Çekinmeyin: Elinizdeki delilleri paylaşmaktan imtina etmeyin. Bazı kişiler “savcı araştırsın bulsun” diyerek ellerindeki delili eklemiyor. Oysa sizin temin ettiğiniz delil, soruşturmayı hızlandırır ve başarı şansını arttırır. Bu nedenle dilekçeye ekleyebiliyorsanız ek yapın. Büyük boyutlu dijital deliller için USB bellek veya CD ekleyebilirsiniz (ekleri mutlaka belirtin).
- İftira ve Yalan Beyandan Kaçının: Tekrar vurgulayalım, bilerek yalan beyanda bulunmak suçtur. Gerçek dışı beyanlar verirseniz size karşı “iftira” veya “yalan ihbar” suçundan işlem yapılabilir. Bu hem cezai sorumluluk doğurur hem de muhatabınıza haksızlık olur. Bu yüzden, emin olmadığınız konularda “şüpheleniyorum” gibi ifadelerle durumu anlatın, ama asla kurgu yapmayın.
- Usule Uygunluk: Dilekçenizde saygılı bir hitap ve resmi bir kapanış kullanın. Türkçe yazım kurallarına uyun, mümkünse dilekçeyi bilgisayarda yazıp çıktısını alın (elle yazarken okunaklı olmasına dikkat edin). Belirli bir format zorunluluğu yoksa da, dilekçe formatı genel teamüllerle uyumlu olmalıdır. Üstte Türkçe “T.C.” ibaresi, sağ üstte tarih, ortada başlık, altında şikayetçi/şüpheli bilgileri, olay açıklaması ve sonuç bölümü şeklinde düzenlerseniz gayet uygun olacaktır.
- Avukat Desteği Alın: Her vatandaş kendi dilekçesini yazabilir ve savcılığa başvurabilir. Avukat tutma zorunluluğu yoktur. Ancak hukuki terimlere aşina değilseniz veya olay karmaşıksa bir avukat yardımı almanız dilekçenin daha düzgün hazırlanmasını sağlayabilir. Avukat, dilekçenize hukuki çerçeveyi doğru çizecek, eksik noktaları tamamlayacaktır. Bu da savcılığın işini kolaylaştırır ve soruşturmanın sağlıklı ilerlemesine katkı sağlar.
- Takipte Kalın: Savcılık yoğunluğuna göre soruşturmanız aylarca sürebilir. Ortalama bir savcılık soruşturması 6 ay ile 1 yıl arasında sonuçlanabilir. Bu süreçte savcılık delil toplar, şüphelinin ifadesini alır, gerekirse uzman raporları ister. Yeterli delil bulunursa iddianame düzenleyip dava açar; yeterli şüphe yoksa takipsizlik kararı (Kovuşturmaya Yer Olmadığı Karar) verir. Sizin şikayetinizle başlayan süreçte bir karar alındığında, genellikle tarafınıza tebligat gönderilir. Yine de 3-4 ayda bir savcılığa (müracaat savcılığı kalemine) gidip hazırlık soruşturma numaranızla dosyanın akıbetini sormanız faydalı olabilir.
- Şikayetten Vazgeçme Durumu: Şikayete bağlı bir suçtan dolayı dilekçe verdikten sonra, süreç içinde şikayetten vazgeçme hakkınız vardır. Örneğin hakaret veya yaralama suçunda, şikayetçi olduktan sonra şüpheliyle aranızda uzlaşma sağlanabilir veya affetmek isteyebilirsiniz. Bu durumda savcılığa veya davanın görüldüğü mahkemeye şikayetten vazgeçtiğinizi belirten bir dilekçe vererek süreci sonlandırabilirsiniz. Şikayetten vazgeçildiğinde, eğer dava açılmamışsa soruşturma kapanır, dava açılmışsa düşme kararı verilir. Ancak dikkat: Şikayete tabi olmayan (kamu davasına tabi) suçlarda vazgeçme, davayı durdurmaz. Örneğin dolandırıcılık kamu adına takip edilir; siz şikayetten vazgeçseniz bile savcı kamu yararı için davayı sürdürebilir. Hangi suçların şikayete bağlı olduğunu bilmek bu nedenle önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Savcılığa şikayet dilekçesi nereye verilir?
Savcılığa şikayet dilekçesi, suçun işlendiği yerin Cumhuriyet Başsavcılığına verilir. Dilekçeyi o adliyedeki müracaat savcılığı kalemine teslim edebilirsiniz. Alternatif olarak, polis karakoluna başvurursanız onlar sizin adınıza ilgili savcılığa iletir. Örneğin suç Antalya’da olduysa, Antalya Cumhuriyet Başsavcılığına hitaben yazıp İzmir adliyesine vermelisiniz.
Savcılığa yapılan şikayet kaç günde sonuçlanır?
Şikayet dilekçesi verildikten sonra savcılık bir soruşturma başlatır. Soruşturmanın süresi olaya, delillere ve iş yüküne göre değişir. Kimi basit olaylar birkaç hafta içinde neticelenebilirken, karmaşık vakalar aylarca sürebilir. Türkiye’de ortalama bir savcılık soruşturması 6 ay – 1 yıl içinde sonuçlanır denebilir.
Eğer yeterli delil bulunursa savcı iddianame düzenleyerek davayı mahkemeye taşır (kovuşturma aşamasına geçilir). Yeterli delil yoksa takipsizlik kararı verip dosyayı kapatır. Çok istisnai durumlarda (firari şüpheli, adli tıp raporu beklenmesi gibi) soruşturma daha uzun sürebilir.
E-devlet üzerinden suç duyurusu yapabilir miyim?
Dolaylı olarak evet. E-Devlet kapısından CİMER başvurusu yaparak savcılığa iletilmek üzere şikayetinizi gönderebilirsiniz. Ayrıca Emniyet Genel Müdürlüğü’nün veya ilgili kurumların ihbar formları da e-devlette bulunabiliyor (örn. uyuşturucuyla mücadele ihbar hattı gibi). Ancak, doğrudan savcılığa online suç duyurusu şu an için bulunmamaktadır.
CİMER üzerinden ilettiğiniz şikayet, ilgili savcılığa yönlendirilir ve soruşturma orada yürür. Fakat CİMER başvurularında metin uzunluğu sınırlı olduğundan olayınızı tam anlatamayabilirsiniz. Mümkünse önemli konularda bizzat dilekçe vermek daha iyi sonuç verir.
Şikayet dilekçemi geri çekebilir miyim? (Şikayetten vazgeçme)
Eğer şikayete tabi bir suç için başvurduysanız, dava sonuçlanıncaya kadar şikayetten vazgeçme hakkınız var. Savcılığa veya eğer dava açıldıysa mahkemeye vereceğiniz bir dilekçeyle şikayetten vazgeçtiğinizi bildirebilirsiniz. Bu durumda süreç sonlanacaktır (dava düşer, soruşturma kapanır).
Örneğin hakaret nedeniyle şikayetçi oldunuz, sonra özür dilendi ve affettiniz; dilekçeyle vazgeçebilirsiniz. Ancak kamu davasına tabi suçlarda (örneğin dolandırıcılık, cinsel saldırı, uyuşturucu ticareti gibi) vazgeçme hakkınız yoktur; şikayet etmeseniz de devlet davayı sürdürür. Ayrıca, vazgeçme halinde karşı taraftan aldığınız tazminat vs. hususlar tamamen sizin aranızdaki anlaşmadır; ceza davasına müdahale edilmez.
Avukat olmadan suç duyurusunda bulunabilir miyim?
Evet, bulunabilirsiniz. Her vatandaş kendi hazırladığı dilekçeyle savcılığa suç duyurusunda bulunma hakkına sahiptir ve çoğu şikayet dilekçesi avukatsız verilir. Kanunen avukat tutma zorunluluğu yoktur. Ancak hukuki bilgi eksikliği nedeniyle dilekçede eksik veya hatalı hususlar olabileceğini de unutmayın.
Bu yüzden, ciddi ve karmaşık vakalarda bir ceza avukatından destek almak faydalı olabilir. Avukat, dilekçenizi usule uygun ve etkili şekilde yazar, delillerinizi düzgün sunar, soruşturma aşamasında da takibini yapabilir.
Savcılığa şikayet başvurusu yapmak ücretli midir?
Hayır. Savcılığa suç duyurusunda bulunurken herhangi bir ücret ödemezsiniz. Dilekçe verme, ifade verme, vb. işlemler ücretsiz yapılır. Sizden harç, pul parası veya başvuru ücreti talep edilmez. Sadece fotokopi alacaksanız kendi cebinizden karşılayabilirsiniz. Ayrıca avukat tuttuysanız onun ücreti ayrı bir konudur, ama devletin aldığı bir başvuru ücreti yoktur.
Şikayet dilekçesi verdim, sonrasında ne olur?
Savcılık dilekçenizi kayda aldıktan sonra bir soruşturma dosyası açar (Hazırlık soruşturması). Savcı, dilekçenizdeki iddiaları araştırmak üzere polis veya jandarmaya talimat verebilir. Sizin verdiğiniz deliller incelenir, gerekli görülen kişiler tanık olarak ifadeye çağrılır.
Suçlanan kişi henüz tespit edilmemişse tespiti için çalışmalar yapılır; tespit edildiyse savcı onu ifadeye çağırabilir veya uygun görürse yakalama/tutuklama talep edebilir. Soruşturma sonunda savcı, yeterli delil bulursa iddianame düzenleyerek dava açılması için mahkemeye gönderir.
İddianame kabul edilirse şüpheli sanık sıfatı kazanır ve ceza yargılaması (kovuşturma) başlar. Eğer savcı, suç oluşmadığına veya delil yetersizliğine kanaat getirirse takipsizlik kararı verir. Bu kararla soruşturma kapanır ve dava açılmaz. Mağdur olarak takipsizlik kararına karşı itiraz hakkınız vardır (bu durumda üst mahkeme kararı inceleyebilir).
Faili bilinmeyen bir kişi hakkında şikayette bulunabilir miyim?
Evet. Suçu işleyenin kimliğini bilmiyor olmanız, suç duyurusunda bulunmanıza engel değildir. Dilekçenizde şüpheli kısmına “Faili Meçhul” yazıp, olayı ve şüphelendiğiniz noktaları anlatırsınız. Savcılık ve emniyet, soruşturma esnasında delilleri toplayarak failin kimliğini tespit etmeye çalışır. Örneğin gece karanlıkta aracınıza zarar verip kaçan birini görmediyseniz
