Asliye ceza mahkemeleri; Sulh ceza hâkimliği ve ağır ceza mahkemelerinin görevleri dışında kalan kasten yaralama, cinsel taciz, iftira, hakaret, hırsızlık, taksirle öldürme vb. gibi dava ve işlerde görevlidir. 5235 sayılı kanuna göre; bazı suçlar hariç, 10 yıl veya daha az hapis cezasını gerektiren suçlar dolayısıyla açılan davalarda asliye ceza mahkemesi görevlidir.
10 Yıllık Süre Neye Göre Belirlenir?
5235 s. Kanun md.14- Mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler gözetilmeksizin kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur.
Asliye Ceza Mahkemeleri Nasıldır?
5235 sayılı kanunun 9. maddesine göre; asliye ceza mahkemeleri tek hakimlidir. Cumhuriyet savcısı da, duruşmalarda hazır olarak bulunur. Cumhuriyet savcısının duruşma esnasında; sanığa, katılana, tanıklara, bilirkişilere ve duruşmaya çağrılmış diğer kişilere doğrudan soru sorma hakkı vardır. Cumhuriyet savcısı aynı zamanda esas hakkındaki mütalaasını da verir. Bundan kasıt, delillerin tartışılmasıdır.
Asliye Ceza Mahkemesinin Kararlarına İtiraz Edilebilir Mi?
Asliye ceza mahkemesinin ara kararlarına karşı kararın tefhiminden veya tebliğinden itibaren yedi gün içerisinde itiraz edebilir. İtirazı incelemeye yetkili mercii, asliye ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki ağır ceza mahkemesidir. İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir (CMK md.271/2). Merciin, itiraz üzerine verdiği kararları kesindir; ancak ilk defa merci tarafından verilen tutuklama kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilir (CMK md.271/4).
Asliye ceza mahkemesi kararlarına karşı istinaf yoluna da başvurulabilir. İstinaf istemi, hükmün açıklanmasından itibaren yedi gün içinde hükmü veren mahkemeye bir dilekçe verilmesi veya zabıt kâtibine bir beyanda bulunulması suretiyle yapılır (CMK md.273/1). Hüküm, istinaf yoluna başvurma hakkı olanların yokluğunda açıklanmışsa, süre tebliğ tarihinden başlar (CMK md.273/2). Süresi içinde yapılan istinaf başvurusu, hükmün kesinleşmesini engeller (CMK md.275/1). İstinaf istemi, kanunî sürenin geçmesinden sonra veya aleyhine istinaf yoluna başvurulamayacak bir hükme karşı yapılmışsa ya da istinaf yoluna başvuranın buna hakkı yoksa, hükmü veren mahkeme bir kararla dilekçeyi reddeder (CMK md.276/1).
Asliye Ceza Mahkemelerinin İstinaf Yoluna Başvurulamayan Kararları Nelerdir?
- Hapis cezasından çevrilen adlî para cezaları hariç olmak üzere, sonuç olarak belirlenen üç bin Türk Lirası dâhil adlî para cezasına mahkûmiyet hükümlerine,
- Üst sınırı beş yüz günü geçmeyen adlî para cezasını gerektiren suçlardan beraat hükümlerine,
- Kanunlarda kesin olduğu yazılı bulunan hükümlere karşı istinaf yoluna başvurulamaz.
Süre Tutum Nedir?
Süre tutum; Ceza mahkemelerinde istinaf ve temyiz başvurularında süre tefhimden itibaren başladığı için bu sürenin kesilmesi anlamına gelir.
Tefhim; kararın, sanığın veya vekilinin yüzüne okunduğu tarihten itibaren başlaması demektir.
Ancak gerekçeli kararın yazılması daha uzun bir süreyi kapsayabileceğinden, sanığın hak kaybına uğramaması adına, süreyi durdurmak için süre tutum dilekçesi verilebilir. Aksi takdirde, yedi günlük süre geçtikten sonra karar kesinleşecektir ve sanık açısından geri dönüşü ve telafisi mümkün olmayan mağduriyetlere yol açabilecektir. Süre tutum dilekçesi, aslında istinaf veya temyize başvuru dilekçesidir, bu nedenle gerekçeli karar yazılana kadar yedi günlük süreyi durdurur.
Asliye Ceza Mahkemelerinin Görevli Olduğu Suçlar Hangileridir?
– Göçmen Kaçakçılığı (TCK md.79)
– İntihara Yönlendirme (TCK md.84)
– Taksirle Öldürme (TCK md.85)
– Kasten Yaralama (TCK md.86)
– Taksirle Yaralama (TCK md.89)
– Organ veya Doku Ticareti (TCK md.91)
– Çocuk Düşürtme (TCK md.99)
– Cinsel Saldırı (TCK md.102)
– Reşit Olmayanla Cinsel İlişki (TCK md.104)
– Cinsel Taciz (TCK md.105)
– Tehdit (TCK md.106)
– Şantaj (TCK md.107)
– Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma (TCK md.109)
– Konut Dokunulmazlığının İhlali (TCK md.116)
– Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma (TCK md.123)
– Hakaret (TCK md.125)
– Haberleşmenin Gizliliğini İhlal (TCK md.132)
– Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması (TCK md.133)
– Özel Hayatın Gizliliğini İhlal (TCK md.134)
– Kişisel Verilerin Kaydedilmesi (TCK md.135)
– Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme veya Ele Geçirme (TCK md.136)
– Verileri Yok Etmeme (TCK md.138)
– Hırsızlık (TCK md.141)
– Mala Zarar Verme (TCK md.151)
– Güveni Kötüye Kullanma (TCK md.155)
– Basit Dolandırıcılık (Nitelikli Dolandırıcılık Hariç*) (TCK md.157)
– Suç Eşyasının Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (TCK md.165)
– Akıl Hastası Üzerindeki Bakım ve Gözetim Yükümlülüğünün İhlali (TCK md.175)
– Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma (TCK md.179)
– Trafik Güvenliğini Taksirle Tehlikeye Sokma (TCK md.180)
– Çevrenin Kasten Kirletilmesi (TCK md.181)
– Çevrenin Taksirle Kirletilmesi (TCK md.182)
– Gürültüye Neden Olma (TCK md.183)
– İmar Kirliliğine Neden Olma (TCK md.184)
– Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasını Kolaylaştırma (TCK md.190)
– Kullanmak için Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak (TCK md.191)
– Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma (TCK md.195)
– Kamu Görevlisi Olmayanlar İçin Resmi Belgede Sahtecilik (TCK md.204)
– Resmi Belgeyi Bozmak, Yok Etmek veya Gizlemek (TCK md.205)
– Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan (TCK md.206)
– Özel Belgede Sahtecilik (TCK md.207)
– Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması (TCK md.209)
– Suç İşlemeye Tahrik (TCK md.214)
– Suçu ve Suçluyu Övme (TCK md.215)
– Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama (TCK md.216)
– Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma (TCK md.220)
– Fuhuş (TCK md.227)
– Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkân Sağlama (TCK md.228)
– Tefecilik (TCK md.241)
– Bilişim Sistemine Girme (TCK md.243)
– Bilişim Sistemini Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme (TCK md.244)
– Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması (TCK md.245)
– Görevi Kötüye Kullanma (TCK md.257)
– Görevi Yaptırmamak İçin Direnme (TCK md.265)
– İftira (TCK md.267)
– Başkasına Ait Kimlik veya Kimlik Bilgilerinin Kullanılması (TCK md.268)
– Suç Üstlenme (TCK md.270)
– Suç Uydurma (TCK md.271)
– Yalan Tanıklık (TCK md.272)
– Yalan Yere Yemin (TCK md.275)
– Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme (TCK md.281)
– Ses veya Görüntülerin Kayda Alınması (TCK md.286)
– Hükümlü veya Tutuklunun Kaçması (TCK md.292)
– Hükümlü veya Tutukluların Ayaklanması (TCK md.296)
– İnfaz Kurumuna veya Tutukevine Yasak Eşya Sokmak (TCK md.297)
– Cumhurbaşkanına Hakaret (TCK mdç299)
– Devletin egemenlik alametlerini aşağılama (TCK md.300)
– Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin Kurum ve Organlarını Aşağılama (TCK md.301)
